آیا طب سنتی ورزش برای مزاج‌های مختلف را خوب و مفید می‌داند؟ حکیم بزرگ ابن سینا درباره ورزش و تحرک می‌گوید: «مهم‌ترین تدبیر در حفظ سلامتی، ورزش است.» این سخن به خوبی نشان می‌دهد که چقدر طب سنتی برای ورزش اهمیت قائل است.
با ما همراه باشید تا تکلیف ورزش برای مزاج‌های مختلف را روشن کنیم و تمام توصیه‌های طب سنتی درباره ورزش کردن را با شما درمیان بگذاریم.
توصیه‌های طب سنتی برای ورزش کردن
ورزش از دیدگاه طب سنتی (طب سنتی ایرانی و طب سنتی چینی) بسیار فراتر از صرفاً یک فعالیت فیزیکی است و در حقیقت روشی برای حفظ تعادل و هماهنگی بین جسم و روح است.
اما درباره چگونگی و مقدار ورزش برای مزاج‌های مختلف، رویکرد طب سنتی «حفظ تعادل» است تا به هدف اصلی که حفظ تعادل مزاج و بهبود سلامت عمومی بدن است، برسیم. در این قسمت توصیه‌های کلی طب سنتی را درباره ورزش کردن بخوانید!
۱. متناسب با مزاج خود ورزش کنید!
مهم ترین توصیه طب سنتی درباره ورزش، توجه به مزاج افراد است. در طب سنتی، هر فرد بر اساس مزاج خود (گرم، سرد، خشک یا تر) نیاز به نوع و شدت خاصی از ورزش دارد. مثلاً افراد با مزاج گرم و خشک نیاز به ورزش‌های سبک و معتدل دارند که حرارت بدن آن‌ها بیش از حد افزایش نیابد. در مقابل، افراد با مزاج سرد و تر می‌توانند ورزش‌های شدیدتری انجام دهند تا حرارت بدن افزایش یابد و از رطوبت اضافی بدن‌شان کاسته شود.
۲. در زمان مناسب ورزش کنید!
طب سنتی توصیه می‌کند که ورزش زمانی انجام شود که هوا «معتدل و ملایم» است. یعنی هوا خیلی گرم یا سرد نباشد. به این ترتیب در بهار و تابستان در ساعات اولیه روز ورزش کنید و در پاییز و زمستان، بعدازظهر که هوا کمی گرم‌تر است. همچنین نباید پس از صرف غذا یا هنگام گرسنگی ورزش کنید؛ چراکه به دستگاه هاضمه فشار وارد می‌شود.
۳. حین ورزش بهداشت را رعایت کنید!
در قدم اول با بدن تمیز وارد سالن ورزش شوید و همچنین بدن را از آلودگی خالی کنید (تخلیه روده و مثانه). پس از پایان ورزش بلافاصله سالن را ترک نکنید، بلکه ملحفه یا حوله‌‌ای روی بدن خیس از عرق خود بکشید و به بدن فرصت دهید که خنک شود.
۴. ورزش شما باید مناسب فصل باشد!
توجه به تغییرات فصلی در طب سنتی و ورزش برای مزاج اهمیت زیادی دارد. در فصل‌های گرم مثل تابستان، ورزش‌های سبک و در زمان‌های خنک‌تر روز توصیه می‌شود. در زمستان که هوا سرد است، ورزش‌های پر فشارتر برای افزایش حرارت داخلی بدن پیشنهاد می‌شود.
۵. به سن و سال خود توجه کنید!
توصیه طب سنتی برای ورزش کودکان، بازی‌های فعال و سرگرم‌کننده است که به افزایش حرارت بدن کمک کند. برای سالمندان ورزش‌های آرام مثل پیاده‌روی مناسب‌تر است تا از تحلیل عضلات و کاهش قوای بدنی جلوگیری شود.
۶. میزان و شدت ورزش‌تان متعادل باشد!
مهم است که شدت و مدت ورزش با مزاج شما همخوانی داشته‌باشد؛ اما بازهم شدت و مدت زمان ورزش را به تدریج بالا ببرید و به طور ناگهانی فشار تمرین‌تان را زیاد نکنید. همیشه ورزش باید در حدی باشد که کمی عرق کنید، صورت شما کمی سرخ شود اما احساس ضعف و خستگی شدید هم نداشته باشید. اگر ورزش بیش از حد انجام شود، می‌تواند موجب تحلیل قوای بدن و آسیب به اندام‌های‌تان شود.
هر مزاجی چه ورزشی کند؟ | ورزش کردن مناسب هر مزاج (طبع)
در طب سنتی ۴ نوع مزاج به نام‌های گرم و خشک، سرد و تر، گرم و تر و سرد و خشک وجود دارد که هرکدام ورزش مناسب خودش را می‌طلبد.
هدف ورزش برای مزاج‌های مختلف، به تعادل رساندن ویژگی‌های هر مزاج است، بنابراین مهم است که ورزش مناسب خودتان را انتخاب کنید که دچار ضعف یا تحریک بیش از حد نشوید. همچنین قوای فیزیکی و روحی خود را تقویت کنید. در این قسمت ورزش برای مزاج‌های مختلف را معرفی می‌کنیم.
مزاج گرم و خشک (صفراوی‌ها)
افراد صفراوی معمولاً گرمی و خشکی بالایی در بدن دارند، پوست‌شان خشک و گرم است و ممکن است زود عصبانی شوند. این افراد فعالیت بدنی بالایی دارند و به سرعت انرژی مصرف می‌کنند.
- ورزش برای مزاج گرم و خشک یا صفراوی: اگر شما صفراوی هستید، ورزش‌های ملایم و آرام که بدن‌تان را بیش از حد گرم نکند، برای‌تان مناسب است. پیاده‌روی در هوای خنک، شنا، یوگا و ورزش‌های آرام و متعادل را به شما پیشنهاد می‌دهیم. شما باید از ورزش‌های شدید و طولانی مدت که باعث افزایش بیش از حد گرمای بدن و خشکی آن می‌شود، پرهیز کنید.
مزاج سرد و خشک (سوداوی‌ها)
افراد سوداوی معمولاً بدن سرد و خشکی دارند، لاغر هستند و پوست‌شان ممکن است خشک و تیره باشد. این افراد مستعد اضطراب و نگرانی هستند و معمولاً انرژی کمتری دارند.
- ورزش برای مزاج سوداوی: شما به عنوان یک سوداوی به ورزش‌های ملایم و متعادل نیاز دارند تا حرارت بدن‌تان افزایش یابد و از خشکی و سردی بدن‌تان کاسته شود. پیاده‌روی تند، ورزش‌های کششی مثل یوگا و تای‌چی، ورزش‌های غیررقابتی و آرامش‌بخش را به شما توصیه می‌کنیم. بهتر است از ورزش‌های شدید که انرژی زیادی می‌طلبد، پرهیز کنند، چون می‌تواند به تحلیل قوای جسمی‌تان منجر شود.
مزاج گرم و تر (دموی‌ها)
افراد دموی طبعی گرم و مرطوب دارند، معمولاً پرانرژی و شاداب هستند و بدن‌شان تمایل به تولید گرما و رطوبت دارد. این افراد عموماً قوی و مقاوم هستند.
- ورزش برای مزاج دموی: ورزش‌های پرتحرک برای شما مناسب است. دویدن، ورزش‌های هوازی ، دوچرخه سواری، ورزش‌های تیمی مثل فوتبال یا بسکتبال برای این مزاج خوب است. از آنجایی که شما انرژی بالایی دارید، ورزش‌های با شدت متوسط و بالاتر به تنظیم حرارت و رطوبت بدن‌تان کمک می‌کند.
مزاج سرد و تر (بلغمی‌ها)
افراد بلغمی مزاجی سرد و مرطوب دارند، اغلب چاق هستند و ممکن است احساس بی‌حالی و تنبلی کنند. این افراد آرام، با حوصله و سازگار هستند و کمتر تمایل به فعالیت‌های جسمی دارند و معمولاً حرارت بدن‌شان پایین است.
- ورزش برای مزاج بلغم: ورزش‌هایی که موجب افزایش حرارت و کاهش رطوبت بدن می‌شود را به شما توصیه می‌کنیم. دویدن، کوهنوردی، ورزش‌های قدرتی و مقاومتی، شنا در آب گرم و فعالیت‌های بدنی که نیاز به تحرک و انرژی دارند، برای شما مناسب هستند. شما باید به‌طور منظم ورزش کنند تا رطوبت اضافی از بدن‌تان دفع شود و بدن‌تان گرم و فعال بماند.
مزاج مرکب
اگر شما فردی هستید که مزاجی مرکب (مثلاً گرم و خشک و سرد و تر) دارید، باید ورزش‌هایی انجام دهید که باعث حفظ تعادل هر دو جنبه شود. مثلاً اگر مزاج شما گرم و خشک است و رطوبت بدن‌تان هم کم است، ورزش‌های سبک و با فعالیت متوسط که باعث افزایش رطوبت و کاهش گرما می‌شود برای شما مناسب خواهد بود.
سخن پایانی
ورزش همیشه و برای همه افراد مفید است. طب سنتی هم بر ورزش کردن تاکید زیادی دارد. طب سنتی اعتقاد دارد که هر کس مزاج مخصوص به خود را دارد و باید تغذیه و تحرک مناسب با آن را نیز داشته باشد تا سلامتی‌اش حفظ شود. در این مطلب ابتدا توصیه‌های کلی طب سنتی درباره ورزش کردن را آوردیم و سپس چندین ورزش برای مزاج‌های مختلف معرفی کردیم.
منابع: jiitm
دیدگاهتان را بنویسید