راستش عرق کردن کمی آزاردهنده و شاید بدبو باشد؛ اما شگفت آور و نجات دهنده زندگی است. همه ما کم یا زیاد عرق میکنیم. از عرق کردن سبک به دلیل پیادهروی سریع در یک روز زیبا گرفته تا خیس شدن کامل هنگام ورزش.
همه افراد برای حفظ دمای بدن خود، به ویژه برای خنک شدن، عرق می کنند. در این مطلب میخواهیم به موضوع عرق کردن و ارتباطش با لاغری و سلامتی بپردازیم و دلایل تعریق را بگوییم.
دلایل عرق کردن | چرا عرق میکنیم؟
یکی از دلایل علمی تعریق، تنظیم حرارت بدن است. بنابراین، پاسخ ساده در مورد اینکه چرا آدمها عرق میکنند این است: تعریق به آزاد شدن گرما و حفظ دمای مطلوب بدن کمک میکند. اگر عرق نمیکردیم، بدن ما به معنای واقعی کلمه میپخت.
عرق بیشتر از آب تشکیل شده است؛ اما حاوی سدیم، کلرید، پتاسیم، کلسیم و منیزیم هم هست. افرادی که اضافه وزن دارند، بیشتر از افرادی که تناسب اندام دارند، سدیم در عرق از دست میدهند؛ اما عرق هر کس کمی متفاوت است.
برخی افراد نسبت به دیگران سدیم بیشتری را در عرق از دست میدهند. اگر عرق شما شور است؛ به این معنی که چشمان شما را میسوزاند، احساس شن روی پوست شما ایجاد میکند یا روی زخم باز ایجاد سوزش میکند، در حال از دست دادن سدیم زیادی هستید و میتوانید آن را با یک نوشیدنی ورزشی جایگزین کنید.
چه عواملی در عرق کردن تاثیرگذار است؟
میزان و حجم عرق تولید شده به عوامل مختلفی بستگی دارد. در این قسمت، عوامل موثر بر عرق کردن را معرفی میکنیم.
اندازه بدن
افراد بزرگتر گرمای بیشتری تولید میکنند، زیرا باید توده بدنی بیشتری را جابهجا کنند، بنابراین این به معنای تولید گرمای بیشتر و در نتیجه عرق بیشتر است.
سن
با افزایش سن، تحمل بدن شما نسبت به گرما کمتر میشود. غدد عرق با افزایش سن تغییر میکنند و توانایی بدن برای خنک کردن موثر خود را کاهش میدهند.
توده عضلانی
توده عضلانی گرمای بیشتری نسبت به چربی تولید میکند. بنابراین حتی اگر دو نفر وزن بدن یکسانی داشته باشند، میزان تعریق آنها بر اساس درصد توده عضلانی آنها متفاوت خواهد بود.
وضعیت سلامتی
مواردی از شرایط سلامتی میتواند بر میزان عرق کردن شما تأثیر بگذارد. سرماخوردگی، آنفولانزا و حتی شرایط سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی میتوانند بر میزان تعریق شما تأثیر بگذارند. به ویژه نوسانات هورمونی اغلب با افزایش دمای داخلی بدن مرتبط است. (فقط کافی است این را از یک زن در دورانی یائسگی یا بارداری بپرسید!)
عوامل خارجی
عوامل خارجی نیز در میزان عرق کردن شما نقش دارند. اگر بیرون از خانه در گرمای بالای ۳۲ درجه با رطوبت ۷۰ درصد میدوید یا در سونا یا کلاسهای پرهیجان مثل ایروبیک و زومبا شرکت میکنید، بدن شما عرق میکند تا دمای داخلیتان را پایین نگه دارد. به طور مشابه، خوردن غذاهای تند یا نوشیدنیهای کافئیندار نیز میتواند دمای بدن شما را افزایش دهد و باعث شود که بیشتر عرق کنید.
فواید عرق کردن
همانطور که گفتیم، عرق کردن باعث تعادل دمای بدن میشود و نقش ناجی را در سلامتی ایفا میکند. اکنون از فواید تعریق بیشتر خواهیم گفت.
۱. عرق دمای بدن را نرمال نگه میدارد!
عرق به یک دلیل وجود دارد: حفظ دمای بدن تا حد امکان در ۳۷ درجه سانتی گراد. اما در حین ورزش، جریان خون شما افزایش مییابد تا اکسیژن بیشتری به عضلات در حال کار شما برساند. بنابراین دمای بدن شما افزایش مییابد و غدد عرق شما فعال میشوند. کم کم قطرات عرق روی پوست پدیدار میشود و هنگامی که تبخیر شوند، گرما را از بین میرود و دمای مرکزی بدن کاهش مییابد.
اگر حتی در حین فعالیت متوسط عرق نمیکردید، در عرض ۱۰ تا ۱۲ دقیقه بیش از حد، بدن شما گرم میشد و نتیجهاش؟ غش احتمالی، گرمازدگی، مشکلات کلیوی، و حتی مرگ.
۲. عرق باعث درخشش پوست میشود!
عرق به معنای واقعی کلمه، پوست شما را براق و زیبا میکند، اما مهمتر از آن، ورزش باعث میشود تا خون در سراسر بدن گردش پیدا کند و به پوست شما درخشندگی ببخشد.
جریان خون مناسب اجازه میدهد تا اکسیژن و مواد مغذی به گردش در آمده و سلولهای پوست را تغذیه کنند. پیشنهاد میکنم با یک برنامه ورزشی اختصاصی تمرین کنید تا هم سلامت بمانید و هم به تناسب اندام برسید.
۳. عرق ریختن با بیماری و التهاب مبارزه میکند!
هنگامی که بیمار هستید و تب دارید، عرق کردن بدن طبیعی است. این عرق هم دمای بدن را کنترل میکند و تب را پایین میآورد. این یک فرایند طبیعی بدن است و نباید جلوی این عرق را بگیرید. عرق ریختن در این شرایط به ترمیم هر گونه آسیب دیدگی؛ و سیگنال تولید پروتئینهای جدید و سالم کمک میکند.
مطالعات نشان میدهد که عرق ریختن در زمان تب بدن، حتی سلولهایی را که التهاب در بدن فعال میکنند، میبندند.
عرق کردن چقدر کالری می سوزاند؟
عرق کردن به خودی خود مقدار قابل توجهی کالری نمیسوزاند، اما تعریق، باعث کاهش آب بدن میشود؛ یعنی اگر بعد از یک جلسه ورزش بسیار عرق ریزان خود را روی ترازو بکشید، متوجه کاهش وزن میشوید. اگرچه این فقط یک کاهش موقت است. هنگامی که دوباره آب بنوشید یا غذا میل کنید، بلافاصله وزن از دست رفته را دوباره به دست خواهید آورد.
درباره افسانه لاغری با تعریق
برخی ادعا میکنند که فعالیتهای بسیار عرق ریز مثل تمرینات هیت به شما امکان میدهد تا ۱۰۰۰ کالری در ساعت بسوزانید، اما این ادعا نادرست است. مطالعات نشان میدهد که کالری مصرف شده ربطی به عرق ندارد؛ حتی اگر ورزش در سونا انجام شود و مقدار خیلی زیادی عرق کنید!
از طرف دیگر شما میتوانید در طول فعالیتهایی که چندان عرق نمیکنید (یا اصلا عرق نمیکنید) کالری بسوزانید. به عنوان مثال، شما با شنا کردن، تمرین وزنههای سبک یا ورزش در زمستان که هوا سرد است کالری میسوزانید.
آیا عرق کردن باعث لاغری میشود؟
آیا تعریق باعث لاغری و کاهش وزن میشود؟ خیر. موضوع اینجاست وزنی که در اثر تعریق از دست میدهید، فقط وزن آب است. تعریق چربی نمیسوزاند، دمای بدن شما را تنظیم میکند و همانطور که گفتیم وقتی آب بنوشید هر گونه کاهش وزن ناشی از تعریق، بلافاصله بازمیگردد.
بنابراین، پوشیدن لباس گرم در حالی که ورزش میکنید، به این امید که بیشتر عرق کنید و بیشتر لاغر شوید، هیچ فایدهای ندارد. کلید کاهش وزن این است که دریافت کالریتان کمتر از کالری مصرفیتان باشد.
ورزش به شما کمک میکند این کار را انجام دهید، به همین دلیل است که بخش مهمی از پروسه کاهش وزن، ورزش است. اما این عرق ریختن نیست که به شما کمک میکند تا لاغر شوید. در عوض، اگر میخواهید وزن کم کنید، روی مدت و شدت تمرینات خود تمرکز کنید تا مطمئن شوید که کالری کافی میسوزانید.
خطرات بیش از حد عرق کردن
شایع ترین خطر تعریق، کم آبی بدن است. اگر به دلیل نوع شغل یا ورزش خود زیاد عرق میریزید، باید حواستان باشد که مقدار زیادی مایعات بنوشید.
تعریق خیلی زیاد، اگر گاه به گاه باشد، نیازی به نگرانی نیست، به خصوص اگر در هوای گرمتر یا پس از انجام یک تمرین شدید رخ دهد.
مضرات اصلی تعریق بیش از حد، روانی است و میتواند باعث پریشانی، خجالت و اضطراب اجتماعی شود. درمان نشدن این وضعیت میتواند تأثیرات جدی و مضری بر زندگی و عزت نفس فرد مبتلا داشته باشد. از آنجایی که تعریق اغلب در اثر استرس تشدید میشود، در بدترین زمانهای ممکن، مانند مصاحبههای شغلی یا اولین قرار ملاقاتها، به اوج خود میرسد و باعث اضطراب و خجالت اجتماعی میشود.
هایپرهیدروزیس و دردسرهایش
هایپرهیدروزیس (Hyperhidrosis) تعریق بیش از حد است که همیشه به گرما یا ورزش مربوط نمیشود. ممکن است آنقدر عرق کنید که لباسهایتان خیس شود یا از روی دستتان چکه کند. تعریق شدید میتواند فعالیت شما را مختل کند.
هایپرهیدروزیس معمولا درمان شدنی است. درمان اغلب با داروهای ضد تعریق شروع میشود. اگر اینها کمکی نکرد، ممکن است لازم باشد داروها و درمانهای مختلف را امتحان کنید. در موارد شدید، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن غدد عرق یا قطع اعصاب مربوط به تولید بیش از حد عرق پیشنهاد کند.
چه وقت برای عرق کردن به پزشک مراجعه کنیم؟
در زمان و شرایط خاصی لازم است که برای مشکل زیاد عرق کردنتان به پزشک مراجعه کنید. توصیه میکنیم اگر موارد زیر برایتان پیش میآید سراغ درمان پزشکی بروید!
- شما علائم جدید و غیر قابل توضیحی دارید؛
- هرکاری که انجام میدهید به کنترل تعریق شما کمک نمیکند؛
- تعریق بیش از حد باعث ناراحتی عاطفی و اختلال در زندگی شما میشود؛
- پوست شما به دلیل مرطوب بودن طولانی مدت، سفید یا پوسته پوسته میشود؛
- شما اغلب به دلیل تعریق بیش از حد دچار خارش و یا سایر عفونتهای پوستی میشوید؛
- شما اغلب بیش از حد عرق میکنید، حتی اگر هوا گرم نیست و به خودتان فشار نمیآورید؛
نکته: اگر تعریق با درد قفسه سینه، حالت تهوع یا سبکی سر همراه است، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید. این علائم میتواند علائم هشدار دهنده حمله قلبی یا یک بیماری جدی دیگر باشد.
سخن پایانی
عرق کردن یک امر طبیعی است و همه افراد برای ایجاد تعادل دمای بدنشان، عرق میکنند. در واقع تعریق به سلامتی و بقای ما کمک زیادی میکند اما تاثیری در لاغری و کاهش وزن ندارد. از طرفی زیاد از حد عرق کردن هم میتواند دردسرآفرین باشد. در این مطلب سعی کردیم به همه سوالات درباره عرق کردن پاسخ دهیم.
منبع: sweatblock– betterhealth
خیلی خوب و مفید بود اما حیف که باعث لاغری نمیشه
عالی بود