حتما شما هم درمورد کف پای صاف یا همان صافی کف پا زیاد شنیده‌اید، یا شاید هم به آن مبتلایید. عارضه‌ای که کف پای فرد مبتلا، قوس‌های استاندارد را ندارد و یا در برخی موارد، کاملا به زمین می‌چسبد. هرچند که وجود این عارضه باعث معافیت از سربازی و خوشحالیِ خیلی از پسران جوان می‌شود. جالب است بدانید که حدود ٪۲۰ از مردم جهان، در یک کف پا و یا هر دو کف پای خود به این عارضه دچارند.
حال بعد از این آمار و ارقام به مهم‌ترین بخش ماجرا می‌رسیم، یعنی پیداکردنِ دلایل این عارضه شایع و مهم‌تر از همه درمان قطعیِ آن با بهترین راهکارها، همراه با حرکات اصلاحی کف پای صاف که در این مطلب از فیتامین به تمام این موارد می‌پردازیم.
عارضه کف پای صاف چیست؟
اگر به پای فرد سالمی که ایستاده نگاه کنید، می‌بینید که قوس یا نوعی گودی در قسمت میانی کف پای او وجود دارد؛ به بیان ساده‌تر، یعنی وسط کف پای شخص به زمین نچسبیده است. اما افرادی‌که به عارضه کف پای صاف یا همان صافی کف پا دچارند چه؟ آنها هیچ قوسی در کف پایشان ندارند یا اینکه قوس بسیار کم است.
در واقع زمانی‌که قوس طولی کف پا، به‌طور نرمال رشد نکرده باشد و پایین‌تر و تخت‌تر از حالت عادی باشد، صافی کف پا به وجود می‌آید. در حالت عادی قوس کف پا تا امتداد پا کشیده می‌شود.
کف پای صاف در کودکان
تحقیقات نشان می‌دهد که صافی کف پا در نوزادان و کودکانِ نوپا یک وضعیت شایع است؛ چون برای سفت‌شدنِ تاندون‌ها و شکل‌گرفتنِ قوس کف پا، به زمان طولانی نیاز است. در بیشتر موارد قوس کف پای کودکان نوپا در طول دوران رشد تا ۵ سالگی تکامل پیدا می‌کند.
اگر تاندون‌ها سفت نشود و قوس کف پا به‌خوبی ایجاد نشود، والدین کودک باید با بررسیِ به موقع و مداخله پزشکی برای درمان اقدام کنند. در ٪۹۰ موارد، صافی کف پا در کودکان بدون جراحی درمان می‌شود و از مشکلات بعدی پیشگیری خواهد شد.
علت صاف شدن کف پا
پای انسان دارای ۳۳ مفصل است که ۲۶ استخوان مختلف را در کنار هم نگه می‌دارد. همچنین بیش از ۱۰۰ ماهیچه، تاندون و رباط دارد. قوس کف پا یا صافی آن به بافت‌ها و استخوان‌های پا و ساق پا مربوط است. برخی از شایع‌ترین عواملی که می‌توانند باعث ایجاد کف پای صاف می‌شوند را در زیر می‌آوریم.
- چاقی : فشار روی قوس پا به دلیل اضافه وزن و چاقی.
- آسیب به تاندون‌های پا : آسیب، اختلال عملکرد، یا پارگی تاندون تیبیال خلفی.
- آسیب دیدن مچ پا : صدمات مختلفی که به مچ و تاندون‌های پا وارد می‌شود.
- عوامل ژنتیکی : صافی کف پا می‌تواند در ژن‌ها از والدین به فرزندان منتقل شود.
- آرتریت روماتوئید : یک بیماری خود ایمنی است که باعث التهاب مزمن مفاصل می‌شود.
- تاندونیت : پارگی ناشی از استفاده بیش از حد از تاندون پا یا آسیب های دیگر به تاندون است.
- بیماری‌های سیستم عصبی یا عضلانی : بیماری‌هایی مانند اسپینا بیفیدا، دیستروفی عضلانی، یا فلج مغزی.
- بارداری و افزایش سن : ناهنجاری می‌توانند در دوران کودکی، با افزایش سن یا بعد از بارداری ایجاد شوند.
- درست جوش نخوردن استخوان : جوش خوردن غیرعادی استخوان‌های کف پا به‌هم دیگر که منجر به سفت شدن و صاف شدن کف پا شود.
- ایستادن خیلی طولانی مدت روی پاها: این کار می‌تواند باعث ضعیف شدن تاندون تیبیال خلفی، ساختار اصلی حمایت از قوس پا، در سنین بالاتر شود.
صافی کف پا چه عوارضی دارد؟
قوسی که در کف پا وجود دارد، یک حالت ارتجاعی برای بدن فراهم می‌کند تا وزن بدن به‌خوبی در پاها تقسیم نشود. همچنین ساختار قوس کف پا مدل قدم‌زدن فرد را مشخص می‌کند. پس وجود گودی در کف پا بسیار مهم است و نبود این گودی (عارضه کف پای صاف) حتما باید جدی گرفته شود.
اگر صافی کف پا درمان نشود، با گذر زمان وضعیتش بدتر می‌شود. همچنین منجربه مشکلات زنجیره‌وار دیگری در اسکلت بدنی و خصوصا مفاصل ستون فقرات شما خواهد شد؛ مشکلاتی مثل:
- کمردرد
- آرتروز مچ پا
- درد زانو و لگن
- التهاب زردپی تاندون‌های پا
- محدودیت حرکتی در موارد شدیدتر
- درد کف پا، مچ پا و درد حین راه رفتن
- اختلال در مچ پا و افزایش ریسک پیچ‌خوردگی مچ
- شکستگیِ استخوان‌های مچ، پاشنه، پنجه و انگشتان پا
- بدشکلیِ پا به‌صورت انحراف پاشنه و پنجه به سمت خارج
درمان کف پای صاف
اکنون می‌رسیم به مهم‌ترین بخش، یعنی درمان کف پای صاف. این عارضه در بیشتر موارد بدون جراحی درمان می‌شود و اگر به موقع برای درمان اقدام کنید، از پیشرفت آن و یا حتی محدودیت حرکتی و درد پاهایتان پیشگیری خواهید کرد.
اما انتخاب درمان در بیمارانِ مختلف متفاوت است و پزشک ارتوپد نوع درمانِ کف پای صاف را انتخاب می‌کند. معمولا تمرینات اصلاحی و ورزش (که در ادامه این مطلب از فیتامین به آنها اشاره می‌شود) به منظور توان‌بخشی به عضلات ضعیف کف پا توصیه می‌شود چون ضعف عضلات کف پا یکی از دلایل این عارضه است. اکنون چند راهکار ساده برای کنترل و درمان کف پای صاف به شما پیشنهاد می‌دهیم.
۱. استفاده از کفی طبی مخصوص
کفی طبی معمولا اولین قدم برای درمان کف پای صاف است. در بیشتر موارد، فرد مبتلا به صافی کف پا با تجویز پزشک باید از کفی طبی استفاده کند. پس از اجازه پزشک برای دریافت کفی طبی مخصوص، از کف پای بیمار اسکن گرفته می‌شود یا قالب‌گیریِ گچی انجام می‌شود تا کفی مختصِ قالبِ پای او ساخته شود.
۲. کاهش وزن و لاغری سالم
کاهش وزن و لاغری، البته سالم و بدون عوارض. یک شیوه کمکی عالی و کاملا موثر برای درمان کف پای صاف به حساب می‌آید. چون اضافه وزن و چاقی باعث بدتر شدنِ این عارضه می‌شود. پس بهتر است که در کنار درمان‌های دیگر، حتما با رژیم غذایی مناسب و ورزش اصولی برای کاهش وزن اقدام کنید.
برای گرفتن یک برنامه تخصصی می‌توانید روی مربیان فیتامین حساب کنید.
۳. مصرف داروهای ضد درد
اگر بیمار دچار صافیِ شدیدی در کف پای خود باشد، دردهای شدیدی هم خواهد داشت، که حتی در راه‌رفتن هم برای شخص مشکل ایجاد خواهد کرد. در چنین مواردی پزشک داروهای ضد درد تجویز می‌کند.
۴. جراحی
در مواردی‌که این عارضه خیلی شدید یا پیش‌رونده شده باشد، جراحی لازم است و معمولا آخرین گزینه درمانی برای صافی کف پا است.
جراح ارتوپد با ترمیم تاندون‌ها، جوش‌دادنِ استخوان‌ها به‌همدیگر و مفاصل درگیر، یک قوس در کف پا ایجاد می‌کند. همچنین اگر تاندون آشیل خیلی کوتاه باشد، جراح آن را بلند می‌کند تا درد کم شود.
۵. ورزش و تمرینات اصلاحی
تحرک و ورزش در درمان هر مشکل و عارضه‌ای معجزه می‌کند. فقط لازم است که طبق دستور پزشک و بعد هم با مشاوره کارشناسان ورزشی به‌صورت اصولی انجام شود، تا بدونِ هیچ آسیبی به نتیجه برسید. در ادامه چند تمرین اصلاحی فوق‌العاده مؤثر در درمان این عارضه، آموزش داده شده است.
ورزش برای درمان کف پای صاف
حالا وقت آن رسیده که چند تمرین اصلاحی برای درمان صافی کف پا معرفی کنیم. با انجام مرتب این تمرینات می‌توانید بر این عارضه غلبه کنید.
۱. ماساژ چرخشی با توپ تنیس
این تمرین برای عارضه صافی کف پا بسیار مفید است و نوعی ماساژِ توان‌بخشی توسط خود فرد محسوب می شود.
نحوه انجام :
- برای انجام این تمرین ابتدا روی یک صندلی بنشینید و کمر خود را صاف نگه دارید؛
- یک توپ تنیس زیر یکی از پاهای خود بگذارید و آن را با کف پای تان بگیرید؛
- توپ را به عقب و جلو از انگشتان تا پاشنه پای‌تان بچرخانید؛
- این تمرین را حدود ۳۰ ثانیه برای هر دو پا انجام دهید.
۲. فشار نقطه‌ای به پاها
تمرین مفید دیگر برای درمان کف پای صاف یا همان صافی کف پا، فشار نقطه‌ای با حوله و تمرین دادن عضلات مختلف پا است.
نحوه انجام :
- بنشینید و یک حوله را روی زمین و کف پای خود قرار دهید؛
- سعی کنید حوله را با پای‌تان جمع کنید؛
- حتما پاشنه‌ی پا روی زمین باشد؛
- در حین جمع کردن حوله پنجه و نوک پا باید به زمین فشار بیاورد؛
- این تمرین را در دو ست با ۵ تکرار برای هر پا انجام دهید.
۳. بلند کردن پنجه و پاشنه با چرخش انگشتان
این تمرین دارای دو مرحله است و به تقویت تمام قسمت‌های پا و انگشتان پا کمک می‌کند.
نحوه انجام :
- صاف روی یک صندلی بنشینید و پاهارا روی زمین بگذارید؛
- در مرحله‌ی اول انگشتان را روی زمین باشند و پاشنه‌ها را بالا ببرید؛
- این وضعیت را به مدت ۵ ثانیه حفظ کنید و سپس پاشنه‌ها را پایین بیاورید؛
- برای مرحله دوم پاشنه‌ها را بالا ببرید و انگشتان خود را به سمت داخل جمع کنید، طوری‌که فقط انگشت شصت‌تان با زمین تماس داشته باشند؛
- قبل از پایین آوردن پاشنه‌ها ۵ ثانیه ثابت بمانید؛
- با ۱۰ بار تکرار هر مرحله، انعطاف و تحرک را برای درمان کف پای صاف ایجاد کنید.
۴. کشش انگشت شصت
حفظ تحرک در شست پا مهم است. این تمرین برای کشش و تسکین درد انگشتان پا ناشی از پوشیدن کفش‌های تنگ طراحی شده‌است و برای عارضه صافی کف پا هم توصیه می‌شود.
نحوه انجام :
- روی یک صندلی صاف بنشینید و پاها را روی زمین قرار دهید؛
- پای چپ را روی ران راست بگذارید؛
- حال انگشت شست پا را به آرامی به سمت بالا، پایین و به پهلو بکشید؛
- انگشت شست پا را در هر حالت به مدت ۵ ثانیه نگه دارید؛
- این کار را ۱۰ بار برای هر پا تکرار کنید.
۵. جدا کردن انگشتان
انجام این حرکت اصلاحی می‌تواند کنترل عضلات پا را بهبود بخشد.
نحوه انجام :
- روی یک صندلی بنشینید و پاها را به آرامی روی زمین قرار دهید؛
- انگشتان پا را تا جایی که ممکن است بدون فشار از هم باز کنید؛
- در این وضعیت به مدت ۵ ثانیه ثابت بمانید.
- این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید؛
- این تمرین را می توانید برای هر دو پا به‌طور همزمان انجام دهید یا به صورت متناوب، بسته به اینکه با کدام راحت‌تر باشید؛
- اگر تمایل داشتید که حرکت را چالشی‌تر کنید، می‌توانید یک نوار پلاستیکی دور انگشتان خود بپیچید تا باعث مقاومت شود و به درمان کف پای صاف شما کمک بیشتری کند.
۶. برداشتن تیله و مهره با انگشتان
انجام این حرکت می تواند قدرت عضلات زیر پا و انگشتان پا را افزایش دهد.
نحوه انجام :
- صاف روی یک صندلی بنشینید و پاها را روی زمین بگذارید؛
- یک کاسه خالی و تعدادی تیله را روی زمین جلوی پاهای خود قرار دهید؛
- تنها با استفاده از انگشتان یک پا، تیله‌ها را بردارید و در کاسه خالی قرار دهید؛
- این تمرین را با پای دیگر تکرار کنید.
۷. کشش پنجه
کشش پنجه و انگشتان پا برای پیشگیری یا درمان کف پای صاف مفید است.
نحوه انجام:
- صاف روی یک صندلی بنشینید و پاها را روی زمین بگذارید؛
- پای چپ را روی ران راست قرار دهید؛
- انگشتان پا را به سمت مچ پا (به سمت بالا) بکشید؛
- توجه کنید که باید یک احساس کشش در امتداد پایین پا و پاشنه وجود داشته باشد؛
- ۱۰ ثانیه نگه دارید؛
- ماساژ دادن قوس پا در حین کشش به کاهش درد آن کمک می‌کند؛
- این تمرین را ۱۰ بار برای هر پا تکرار کنید.
صافی کف پا تا چه سنی قابل درمان است؟
این موضوع به نوع صافی کف پا و نظر پزشک بستگی دارد و سن خاصی برای درمان وجود ندارد. در بعضی موارد به مداخله پزشکی و اقدام به درمان لازم هست و در بعضی موارد هم لازم نیست.
چه زمانی به مداخله پزشک نیاز نیست؟
در حقیقت اگر کف پای صاف شما، رنجی برای‌تان ایجاد نمی‌کند، نیازی به درمان و مداخله پزشکی هم نیست. برخی از افراد مبتلا به کف پای صاف ممکن است که به طور خودکار اندام های‌شان به گونه‌ای تنظیم شود که از عوارض و دردها جلوگیری کند؛ در چنین شرایطی درمان نیاز نیست.
کودکان معمولاً برای صافی کف پا به درمان نیاز ندارند. در صورت احساس درد، ممکن است نیاز به استفاده از کفی‌های طبی داشته باشند. در صورتی که پاها بیش از حد به سمت داخل بچرخند، تکیه گاه‌های قوس سفارشی ممکن است فشار روی قوس را کاهش داده و درد را کاهش دهند.
چه زمانی به مداخله پزشک نیاز هست؟
برخی از استخوان‌ها در دوران کودکی به درستی رشد نمی‌کنند، این موضوع می‌تواند منجر به صافی کف پا از بدو تولد تا بزرگسالی شود. در این موارد نادر، ممکن است که انجام جراحی برای جداسازی استخوان‌های جوش‌خورده ضروری باشد.
بزرگسالان همچنین ممکن است از کفی یا نوعی بریس پا استفاده کنند و افراد مبتلا به تاندونیت خلفی تیبیا ممکن است از قرار دادن کفی در کفش خود در امتداد لبه داخلی سود ببرند. این کفی باید مقداری از باری را که بدن بر روی بافت تاندون وارد می‌کند، کاهش دهد.
با این حال، مهم است که فرد تحت نظر پزشک از ارتز استفاده کند، زیرا استفاده از کفی های نامناسب یا استفاده غلط از آنها می تواند علائم را بدتر کند.
سخن پایانی
افراد زیادی به کف پای صاف یا همان صافی کف پا دچارند. باید این عارضه را جدی گرفت و برای درمان آن اقدام کرد. در این مقاله ضمن تعریف و نحوه تشخیص صافی کف پا به دلایل به‌وجود آمدنِ آن، نشانه‌ها، علایم و عوارض صافی کف پا پرداختیم. همچنین روش‌های درمانی آن را توضیح دادیم و چندین حرکات اصلاحی کف پای صاف برای اصلاح این عارضه را معرفی کردیم.
منبع: medicalnewstoday
سلام وقت بخیر
من ۱۷ سالمه و کف پام کمی صاف هست
به نظرتون امیدی هست که با حرکات اصلاحی صافی کف پام درست بشه؟
سلام دوست عزیز بله. حتما حرکات رو انجام دهید.
سلام یه سوار داشتم و الان در حین آموزشم و کفی پام صافه آیا میتونه برام مشکلی شه یا نه
لطفا راهنماییم کنین
سلام فرید عزیز آموزش چی؟
سلام و خسته نباشید
ببخشید کف پای صاف میتونه تاثیری تو قد داشته باشه؟!
سلام دوست عزیز به مرور ممکنه باعث ناهنجاری های اسکلتی بشه و باعث کوتاه به نظر رسیدت قد بشه. بنابراین بهتره حرکات اصلاحی را شروع کنید.
سلام من ۱۲ سالمه دردی برام نداره پام اما کف پام صافه و از پشت به سمت چپ پیچیده اینها رو هر روز انجام میدم این ورزش هایی که گفتید آیا تا ۱۳ سالگی اکی میشه پام
سلام بنده پانزده سالمه کف صافه ولی زیاد نیست صافی کف پا هم اذیت نمیکنه ولی خودم میخوام قوس پیدا کنه حالا باید چکار کنم