آیا می‌دانید که آب آوردن زانو دقیقا چه نشانه‌هایی دارید و چه عواملی باعث ایجاد آن می‌شود؟ چطور باید زانوی آب اورده را درمان کرد؟
در حالت عادی، مفصل زانوی ما مقدار مشخصی مایع در خود دارد، اما اگر زانوی‌مان دچار صدمه و آسیبی بشود، ممکن است که مقدار بیشتری از این مایع در زانو جمع شود. در این مطلب می‌خواهیم همه چیز را درباره علل، علایم و روشهای درمان آب آوردن زانو بگوییم. پس اگر به زانوی خود مشکوکید، تا آخر این مطلب با ما باشید.
آب آوردن زانو یعنی چه؟
افیوژن زانو که گاهی آب آوردن زانو نیز نامیده می‌شود، به زبان خیلی ساده یعنی جمع شدن مایع اضافی داخل یا اطراف مفصل زانو. مفصل زانوی ما در حالت عادی یک مایع روان‌کننده و لیز (مایع مفصلی یا سینوویال) در خود دارد که البته مقدار آن حدود یک انس است.
اگر ضربه و آسیبی به زانو وارد شود ممکن است، مقدار بیشتری از این مایع در زانو جمع شود. در چنین حالتی مفصل زانو بسیار دردناک و متورم می‌شود و به اصطلاح عامیانه آب آورده؛ یعنی آب در آن جمع شده است.
علائم آب آوردن زانو
آب آوردن زانو، علائم و نشانه‌های مختلفی دارد. اگر شما علایم زیر را در زانوی خود مشاهده کردید، بهتر است که آن را جدی بگیرید و با یک پزشک مشورت کنید.
۱. تورم زانو
اولین علامت آب آوردن زانو، ورم زیاد آن است؛ پوست اطراف کاسه زانو شما می‌تواند به طور قابل توجهی پف کند، به خصوص زمانی که زانوی آسیب دیده را با زانوی دیگر خود مقایسه می‌کنید.
۲. وجود سفتی و سختی در مفصل زانو
یکی دیگر از علایم آب آوردن زانو، سفت و سخت شدن آن است. وقتی مفصل زانو آب بیاورد، ممکن است که نتوانید پای خود را به طور کامل خم یا صاف کنید و احساس کنید که زانوی‌تان سفت شده است.
۳. درد
بسته به علت تجمع مایع، زانوی شما ممکن است بسیار دردناک باشد؛ تا حدی که تحمل وزن‌تان روی آن برای شما غیرممکن شود. در این صورت باید با پزشک صحبت کنید و هر چه زودتر برای حل مشکل اقدام کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر اقدامات خودمراقبتی، مانند یخ و استراحت، علائم را بهبود نمی‌بخشد، به پزشک مراجعه کنید. اگر یکی از زانوها قرمز شد و یا در مقایسه با زانوی دیگر شما گرم است، فوراً با پزشک تماس بگیرید. این علامت می‌تواند نشانه عفونت در داخل مفصل باشد.
چه عواملی باعث آب آوردن زانو می شود؟
مشکلات زیادی، از آسیب های تروماتیک گرفته تا بیماری‌ها و سایر شرایط، می‌تواند باعث تورم و آب آوردن زانو شود. در این قسمت به رایج‌ترین عوامل و علل ایجاد این مشکل اشاره می‌کنیم.
آسیب و جراحت
آسیب به هر قسمت از زانوی شما می‌تواند باعث تجمع مایع اضافی در این مفصل شود. آسیب‌هایی که می‌توانند باعث تجمع مایع در داخل و اطراف مفصل زانو شوند عبارتند از:
- پارگی رباط، به ویژه رباط صلیبی قدامی (ACL)
- پارگی غضروف (مینیسک)
- استفاده بیش از حد از مفصل
- شکستگی استخوان
بیماری‌ها و عفونت
بیماری‌ها و شرایط پزشکی که می‌تواند باعث تجمع مایع در داخل و اطراف مفصل زانو شوند عبارتند از:
- روماتیسم مفصلی
- آرتروز
- عفونت
- نقرس
- بورسیت
- کیست
- تومور
دیگر عوامل مؤثر در آب آوردن زانو
عواملی که ممکن است خطر تورم و آب آوردن زانو را افزایش دهند عبارتند از:
- سن: احتمال ایجاد زانو متورم مرتبط با آرتریت با افزایش سن افزایش می‌یابد.
- یک سری ورزش‌ها: ورزش‌هایی که شامل چرخاندن زانو است، احتمال آسیب رساندن به زانو و ورم شدید آن را به دنبال دارد.
- چاقی: اضافه وزن به مفصل زانو فشار مضاعفی وارد می‌کند و به تحلیل رفتن مفصل و بافت زانو کمک می‌کند که می‌تواند منجر به تورم زانو شود.
اگر شما دچار درد یا مشکلی در زانو هستید و قصد لاغری یا ورزش دارید، حتما باید یک برنامه اختصاصی و متناسب با شرایط بدنی خود بگیرید تا بدون هیچ آسیبی ورزش کنید تا به هدف خود برسید. مربیان و کارشناسان فیتامین کنارتان هستند و موثرترین و مناسب‌ترین برنامه را برای‌تان طراحی خواهند کرد.
درمان آب آوردن زانو
بیشتر درمان‌های مفصل زانو به علت اصلی آن بستگی دارد و درمان در افراد مختلف، متفاوت است.
زانو متورم شاید نتیجه تروما، صدمات ناشی از استفاده بیش از حد از زانو و یا یک بیماری یا شرایط زمینه‌ای باشد. برای یافتن علت تورم، ممکن است پزشک شما نیاز به آزمایش نمونه‌ای از مایع زانو برای تشخیص عفونت، بیماری یا خون ناشی از آسیب داشته باشد.
برداشتن مقداری از مایع ممکن است به کاهش درد و سفتی مرتبط با تورم کمک کند. هنگامی که علت زمینه‌ای شناخته شد، درمان می‌تواند آغاز شود.
درمان با اقدامات پزشکی
همان‌طور که گفتیم در برخی مواقع، دخالت و ورود پزشک و استفاده از دارو برای درمان، ضروری است. گزینه‌های درمان پزشکی شامل موارد زیر است.
- آسپیراسیون یا تخلیه: پزشک از یک سوزن برای بیرون کشیدن مایع استفاده می‌کند که این راه، می‌تواند ناراحتی و درد را تسکین دهد.
- تزریق کورتیکواستروئید: این دارو می‌تواند التهاب را کاهش دهد و به کاهش درد کمک کند.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی بدون نسخه‌ای هم می‌توانند درد را تسکین دهند.
- آنتی بیوتیک‌ها: زمانی که زانو عفونی شده است، برای درمان عفونت به کار می‌روند.
- زانوبند یا آتل: برای اینکه زانو تا زمان بهبودی، بدون حرکت بماند، استفاده از زانو بند مفید است.
- چسب درد یا کنزیوتیپ: اگر تورم ناشی از جراحت یا آسیب دیدگی داشته‌اید، کنزیوتیپ ممکن است با کاهش فشار بین پوست و بافت‌های زیرین به کاهش تورم کمک کند.
- جراحی زانو یا تعویض آن: در برخی موارد جراحی ممکن است بهترین راه حل باشد.
مراقبت‌های خانگی
در کنار اقدامات و مراقبت‌های پزشکی برای آب آوردن زانو، اقدامات خودمراقبتی در خانه نیز می‌تواند به تسکین درد زانو کمک کند. این اقدامات عبارتند از:
- استراحت دادن به پا
- بالا نگه داشتن پا حین خواب
- قرار دادن یخ پیچیده شده در حوله روی زانو
- استفاده از تکیه گاه زانو
- استفاده از وسایل کمک حرکتی مانند عصا
- کاهش وزن برای کم کردن فشار روی مفصل زانو برای مبتلایان به آرتریت
- انجام ورزش های کم شدت، مانند تای چی، شنا و یوگا، به ویژه برای افراد مبتلا به آرتریت
عوارض زانوی متورم درمان نشده
اگر علائمی دارید و به پزشک مراجعه نمی‌کنید، متأسفانه خود را در معرض مشکلات مهمی قرار می‌دهید. خطرات زانوی متورمی که درمانش رها شده می‌تواند شما را دچار دردسرهای زیر بکند.
- از دست دادن عضلات
مایع موجود در زانو می‌تواند به عملکرد عضلات شما آسیب برساند و باعث ضعیف شدن و آتروفی عضلات ران‌تان شود. - کیست بیکر
تجمع مایع در زانوی شما می‌تواند منجر به تشکیل کیست بیکر در پشت زانوی شما شود. کیست بیکر متورم می‌تواند دردناک باشد، اما معمولا با یخ و فشرده سازی بهبود می‌یابد. اگر تورم شدید باشد، ممکن است لازم باشد مایع با سوزن خارج شود.
تشخیص زانوی آب آورده
تشخیص این حالت به عهده پزشک است و شما خود نمی‌توانید تشخیص دقیقی داشته باشید. پزشک شما احتمالاً با یک شرح حال دقیق و معاینه فیزیکی شروع می‌کند. پس از آن احتمالاً به آزمایشاتی نیاز خواهید داشت تا بفهمید چه چیزی باعث تورم زانوی شما شده است. این آزمایش‌ها را در زیر معرفی می‌کنیم.
آزمایشات تصویربرداری
آزمایش‌های تصویربرداری می توانند به نشان دادن محل مشکل کمک کنند. این آزمایش‌ها عبارتند از:
- اشعه ایکس: اشعه ایکس می‌تواند شکستگی یا دررفتگی استخوان‌ها یا آرتریت را مشخص کند.
- سونوگرافی: این آزمایش از امواج صوتی برای بررسی اختلالات موثر بر تاندون‌ها یا رباط ها استفاده می‌کند.
- ام آر آی: با استفاده از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی، MRI می‌تواند آسیب‌های تاندون، رباط و سایر آسیب‌های بافت نرم را که در اشعه ایکس قابل مشاهده نیستند، تشخیص دهد.
نمونه گیری یا آسپیراسیون مفصل (آرتروسنتز)
در این روش، از یک سوزن برای خارج کردن مایع از داخل زانو استفاده می‌شود. سپس این مایع برای وجود موارد زیر بررسی می‌شود:
- خون، که ممکن است ناشی از جراحات یا اختلالات خونریزی باشد.
- باکتری‌هایی که ممکن است باعث عفونت شوند.
- نقرس
سپس پزشک شما با استفاده از آزمایشات و معاینه، می‌تواند تشخیص دهد انفیوژن زانو رخ داده یا نه؛ و اگر بله وخامت تا چه حد است.
پیشگیری از افیوژن زانو
خیلی مهم است که ما یک سبک زندگی سالم داشته باشیم. داشتن تحرک کافی و تغذیه مناسب همیشه از بدن ما مراقبت خواهد کرد. در زیر مهم‌ترین نکات برای جلوگیری از آب آوردن زانو را به شما معرفی می‌کنیم. سعی کنید این موارد را رعایت کنید.
- با انجام ورزش های کم فشار، مانند پیاده‌روی و شنا، بدن خود را فعال نگه دارید؛
- از حرکات ناگهانی و دویدن‌های غیر استاندارد اجتناب کنید؛
- از حرکات تکراری دوری کنید؛
- وزن‌تان را در محدوده‌ی مناسب و ایمن نگه دارید؛
- اگر دچار بیماری‌های مزمن (مانند آرتریت) هستید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
سخن پایانی
آب آوردن زانو به دلایل مختلفی می‌تواند به وجود بیاید. مهم این است که به موقع تشخیص داده شود و برای درمان آن اقدامات لازم صورت گیرد. اگر هر یک از علایم و نشانه‌های آب آوردن زانو که در این مطلب گفتیم را دارید، حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.
منبع: mayoclinic – medicalnewstoday
زیرزانو آب آورده. خود او مشکی ندارد
طب سنتی هم روشهای خوب و موثری داره