یکی از سؤالات پرتکرار در بدنسازی تأثیر وزنه‌زدن بر کوتاهی قد است. این مسئله مهم‌ترین نگرانیِ والدین برای نوجوانان و جوانان بدنسازشان است که به تازگی علاقه‌مند به تمرین با وزنه یا وزنه‌برداری شده‌اند.
حالا نکته این است که آیا این موضوع و نگرانی‌ها حقیقت دارد و بدنسازی باعث کوتاهی قد می‌شود؟! در این مطلب از فیتامین برای پاسخ به این سؤال مهم به سراغ مقالات و مطالعات علمی خواهیم رفت و همه را با شما درمیان می‌گذاریم.
صفحه رشد چیست؟
به محض تولد، رشد بدن و استخوان‌ها آغاز می‌شود و تا حدود ۲۰ سالگی برای پسرها و ۱۸ سالگی برای دخترها ادامه خواهد داشت. در حقیقت برای رشد یک کودک این استخوان‌های اوست که شروع به رشد کرده و بقیه اعضای بدن برای اینکه از قافله عقب نمانند، کشیده شده و خودشان را با رشد استخوان‌ها هماهنگ می‌کنند.
در بخش انتهاییِ استخوان‌ها لایه نازک غضروفی وجود دارد که به صفحه رشد معروف است. همین غضروف بسیار نازک به استخوان‌های‌تان اجازه رشد خواهد داد. به همین خاطر است که بعد از سنی خاص، دیگر استخوان‌های‌تان رشد نخواهد کرد؛ زیرا رفته‌رفته و با بالاتر رفتن سن، این غضروف تبدیل به استخوان شده و دیگر به استخوان‌ها اجازه رشد بیشتر نمی‌دهد.
آیا بدنسازی باعث کوتاهی قد می‌شود؟
بعد از آشنایی با فرایند اصلیِ رشد قد، بهتر است ببینیم که بدنسازی یا همان وزنه‌زدن چه تأثیری بر صفحه رشد شما خواهد داشت. صفحات رشد، صفحات نسبتاً حساسی بوده و بسیاری از مربیان بدنسازی بر این باورند که بهتر است در طول مدت دورانِ رشد، فشار زیاد روی آن‌ها وارد نشود. چون این کار باعث استخوانی‌شدنِ سریع‌تر قسمت غضروفیِ سر استخوان می‌شود.
از طرفی مطالعات و تحقیقات علمی، تمامیِ این موارد را رد کرده و مدعی است که بدنسازی و وزنه‌زدن با افزایش ترشح تستوسترون و هورمون رشد باعث بلندترشدنِ قد نوجوانان و جوانان می‌شود، اما بهتر است در این سن مراقب باشید و تمریناتی که در ادامه می‌آوریم را با احتیاط بیشتر و وزنه کمتر انجام دهید.
چه حرکاتی در بدنسازی باعث کوتاهی قد می‌شود؟
بهتر است در انجام تمرینات زیر بسیار احتیاط کنید. در این تمرینات، پایین‌تنه ورزشکار نوجوان یا جوان درگیر می‌شود.
- لانگز
- پرس پا
- ددلیفت
- اسکوات
- سومو اسکوات
نکته: با دقت وزنه را انتخاب کنید؛ وزنه شما نباید بیشتر از %۴۰ توانِ بدنیِ شما باشد. در این صورت خیال‌تان از بابت صفحات رشد راحت می‌شود.
تاثیر نحوه انجام حرکات بر کوتاهی قد
یکی دیگر از مواردی که برای بدنسازی در سنین رشد باید به آن توجه کرد، بدنسازی با اجرای فرم صحیح حرکات است. نتایج بعضی از مطالعات نشان میدهد که انجام اشتباه حرکت، باعث آسیب رسیدن به صفحات رشد خواهد شد.
به همین خاطر بهتر است که برنامه ورزشی‌تان، تحت نظر یک مربی یا کارشناس باشد. اگر هنوز برنامه بدنسازی مناسب با شرایط بدنی و سن خود تهیه نکرده‌اید، می‌توانید از کارشناسان فیتامین به صورت آنلاین مشاوره بگیرید و یا وارد اپلیکیشن فیتامین شوید تا کارشناسان و مربیان ما، برنامه‌ای اختصاصی متناسب با اهداف و شرایط‌تان برای شما طراحی و تولید کنند. در اَپ، نحوه اجرای صحیح همه حرکات با توضیح و ویدئو موجود است.
اکنون نحوه انجام صحیح حرکات بدنسازی را می‌آوریم تا در هنگام اجرای این حرکات به صفحات رشد خود آسیب نزنید.
آیا بدنسازی در نوجوانی باعث کوتاهی قد می‌شود؟
رشد قد بدنسازانی که ورزش را در سنین پایین شروع می‌کنند، به چه صورت است؟ یکی از مثال‌های این موضوع، رایان شارپ، پسر تگزاسی است که ورزش بدنسازی را از سن ۱۲ سالگی شروع کرد. اکنون در سن ۱۸ سالگی قد او ۱۸۶ سانتی‌متر است. این موضوع نشان میدهد که بدنسازی هیچ اختلالی در روند رشد استخوان‌های رایان ایجاد نکرده و با وجود بدنسازیِ حرفه‌ای، رشد طبیعی‌اش را داشته و باعث کوتاهی قد او نشده است.
یک مثال بارز دیگر آرنولد شوارتزنگر معروف است که بدنسازی حرفه‌ای را در سن ۱۵ سالگی شروع کرد و بعد از پایان سن رشد، قدش حدود ۱۸۸ سانتی‌متر بود.
بدنسازی برای نوجوانان و جوانان چه فوایدی دارد؟
بسیاری از مربیان و پزشکان براین باورند که رفتن به سراغ ورزش‌هایی مثل بدنسازی و وزنه‌برداری در سنین پایین یکی از بهترین انتخاب‌ها است؛ زیرا این کار علاوه‌بر قوی‌ترکردنِ استخوان‌ها و رشد عضلانی، باعث کاهش آسیب‌دیدگی‌های مختلف در بزرگسالی، و همچنین افزایش اعتماد به نفسِ نوجوان خواهد شد.
این یعنی ورزش بدنسازی باعث کاهش علائم و ترس‌های سن بلوغ شده و فرد نوجوان یا جوان این دوره پرچالش را نسبت به هم‌سن و سالانش راحت‌تر پشتِ‌سر خواهد گذاشت.
بهترین سن برای شروع بدنسازی چه زمانی است؟
میتوان تمرینات سبک با وزنه و آموزش صحیح انجام حرکات را از سن ۱۲ سالگی آغاز کرد، ولی شروع حرفهایِ آن از سن ۱۷ سالگی بهترین گزینه پیش‌ِرو است. نتیجه مطالعات نشان میدهد، جوانانی که از سنین پایین‌تر به سمت تمرینات قدرتی و کار با وزنه می‌روند، در مقایسه با هم سن و سالانشان از قدرت بدنیِ بیشتری برخوردارند.
نکات مهمی که باید برای شروع بدنسازی در سن رشد رعایت کنید
اگر می‌خواهید در سنین ۱۴ تا ۱۸ سالگی بدنسازی را شروع کنید، بهتر است ۴ نکته تمرینی زیر را رعایت کنید تا در دوران بلوغ استخوان‌های‌تان رشد کافی داشته باشد.
- حرکت‌های‌تان تا سن ۱۸ سالگی بیشتر از ۱۵ تکرار نباشد؛
- بعد از ۱۸ سالگی به سراغِ بلندکردنِ وزنه‌های سنگین‌تر بروید؛
- هیچ‌گاه وزنه را بدونِ کنترل و رعایت فرم صحیح حرکت از زمین بلند نکنید؛
- همیشه با مربی‌تان در ارتباط باشید و از او برای برنامه تمرینی‌تان راهنمایی بخواهید.
چه عاملی جلوی رشد استخوان‌ها را می‌گیرد؟
مهم‌ترین عاملی که بر رشد قد شما تأثیر دارد، ژن‌ها و زمینه‌های ارثی است. عوامل دیگر، تأثیر کمتری دارند و فقط می‌توانند رشد شما را به تأخیر انداخته یا چند سانتی‌متر از قد شما کم کند. با این‌حال بهتر است که برای اینکه رشد کامل خود را داشته باشید، مراقب موارد زیر باشید.
- تغذیه نامناسب
یکی از عوامل بسیار مهمی که جلوی رشد را می‌گیرد و باعث کوتاهی قد در سنین رشد می‌شود، تغذیه و برنامه غذایی نامناسب است. - عفونت‌های پی‌درپی
عفونت یکی دیگر از مشکلاتی است که می‌تواند جلوی رشد شما را بگیرد. در کشورهایی که وضعیت بهداشتی مناسبی ندارند، نمونه بارز تأثیر عفونت روی رشد نوجوانان و جوانان دیده می‌شود. - اختلالات تیروئیدی
یکی دیگر از مشکلاتی که می‌تواند باعث کوتاهی قد شود، کم‌کاریِ تیروئید و مشکلات غددی است.
سوالات متداول
آیا بدنسازی باعث کوتاهی قد می شود؟
خیر؛ تحقیقات نشان میدهد که بدنسازی ترشح تستوسترون و هورمون رشد را افزایش هم میدهد، اما باید در انجام یکسری حرکات که در مطلب توضیح دادیم، بسیار احتیاط کنید.
بدنسازی را از چه سنی شروع کنیم؟
تمرینات سبک با وزنه را از سن ۱۲ سالگی میتوان آغاز کرد؛ ولی برای شروع حرفهایِ بدنسازی بهتر است تا ۱۷سالگی صبر کنید.
سخن پایانی
مهم‌ترین عامل تعیین کننده قد، ژنتیک است و عوامل دیگر، تاثیر اندکی بر بلندی یا کوتاهی قد نوجوان دارد. کارشناسان معتقدند که بهترین سن برای شروع این رشته ورزشیِ پرطرفدار ۱۷ سالگی است. همچنین برطبق تحقیقات صورت گرفته، هیچ‌یک از بدنسازان با کوتاه شدن قدشان مواجه نبوده‌اند. در نتیجه انجام ورزش بدنسازی باعث کوتاهی قد نوجوان نخواهد شد.
منبع : healthline
