سیستم ایمنی بدن مثل یک سپر از ما در برابر ویروسها، باکتریها و عفونتها محافظت میکند و مراقب است که سالم، فعال و مقاوم بمانیم.
در دنیای امروز که پر از عوامل استرسزاست و با چالشهای مختلفی روبرو هستیم، داشتن یک سیستم ایمنی قوی بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. در این مقاله فیتامین باهم درباره ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی، نکات تغذیهای و مکمل برای سیستم ایمنی صحبت میکنیم.
اهمیت تقویت سیستم ایمنی برای سلامت روزمره
سیستم ایمنی اولین خط دفاع طبیعی بدن است. یک خط دفاعی قوی که خیلی زود عوامل بیماریزا یا ویروسها را شناسایی میکند و پیش از آنکه این ویروسها بتوانند به بدن آسیب بزنند، آنها را خنثی میکند. افرادی که سیستم ایمنی قوی دارند، معمولاً میتوانند با بیماریهای شایعی مثل آنفلوآنزا یا عفونتهای تنفسی مقابله کنند و بیماری سختی را تجربه نکنند.
همچنین سیستم ایمنی قوی به بهبودی سریعتر پس از آسیب کمک میکند، سطح انرژی بدن را بالا نگه میدارد و از ابتلا به بیماریهای مزمن هم پیشگیری میکند.
کدام ویتامین برای تقویت سیستم بدنی خوب است؟
لیست موارد مهم ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی بلندبالاست اما مهم است که این ویتامینها را به صورت مرتب دریافت کنید تا سیستم ایمنی بتواند قوی بماند.
بهعبارتدیگر، یک بار خوردن چهار پرتقال در یک روز قرار نیست شما را برای تمام فصل در برابر سرماخوردگی بیمه کند؛ اما خوردن روزانه یک پرتقال میتواند به قدری سیستم ایمنی شما را تقویت کند که مریض نشوید یا بسیار کمتر و سبکتر مریض شوید.
ویتامین C
ویتامین C یکی از مهمترین موارد ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی است که طبق تحقیقات اگر کمبودش را داشته باشید احتمال بیمار شدنتان بسیار بیشتر میشود. ویتامین C خاصیت آنتیاکسیدانی دارد، یعنی بدن را در برابر سمومی که موجب التهاب میشوند، محافظت میکند.
از آنجا که بدن انسان قادر به ساختن یا ذخیره ویتامین C نیست، دریافت روزانه آن ضروری است. خوشبختانه این ویتامین در بسیاری از غذاها وجود دارد، بنابراین بیشتر افراد نیازی به مصرف مکمل برای تقویت سیستم ایمنی ندارند، مگر به توصیه پزشک.
منابع غذایی سرشار از ویتامین C بهترتیب بیشترین تا کمترین مقدار:
- فلفل دلمهای قرمز
- پرتقال و آب پرتقال
- آب گریپفروت
- کیوی
- فلفل دلمهای سبز
- کلم بروکلی پخته
- توتفرنگی
- جوانه بروکسل
- گریپفروت
- کلم بروکلی خام
ویتامین B6
ویتامین B6 نقش مهمی در واکنشهای بیوشیمیایی سیستم ایمنی دارد و یکی از موارد مهم ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی محسوب میشود. یکی از وظایف کلیدی آن، تولید گلبولهای سفید و سلولهای T است؛ یعنی همان سلولهایی که مسئول دفاع از بدن در برابر ویروسها و باکتریها هستند.
منابع غذایی سرشار از ویتامین B6 بهترتیب از بیشترین مقدار:
- نخود
- گوشت گاو و جگر گاو
- ماهی سالمون و تن
- سینه مرغ
- غلات صبحانه غنیشده با ویتامین B6
- سیبزمینی
- گوشت بوقلمون
- موز
- بلغور
- پنیر کاتیج
- کدو حلوایی زمستانی
ویتامین E
ویتامین E آنتیاکسیدانی قوی است که به بدن در مقابله با عفونت کمک میکند. تحقیقات نشان میدهند که این ویتامین یکی از مؤثرترین مواد مغذی برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی است، چرا که سلولهای T را در بالاترین سطح عملکرد نگه میدارد.
اما توصیه میکنیم مکملهای ویتامین E مصرف نکنید مگر پزشک دستور داده باشد؛ چراکه مصرف خودسرانه و زیاد از حد آن ممکن است مضر باشند.
منابع غذایی سرشار از ویتامین E بهترتیب از بیشترین مقدار:
- روغن جوانه گندم
- دانهها (بهویژه تخمه آفتابگردان)
- مغزها مانند بادام، بادامزمینی و کرههای مغزی
- اسفناج پخته
- کلم بروکلی
- کیوی
- انبه
- گوجهفرنگی
- اسفناج خام
روی (زینک)
روی هم مورد بعدی از لیست ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی است که خاصیت ضد التهابی و آنتیاکسیدانی دارد. محققان آن را «نگهبان اصلی سیستم ایمنی» مینامند، زیرا برای عملکرد صحیح تمام سلولهای ایمنی بدن ضروری است.
منابع غذایی سرشار از روی بهترتیب از بیشترین مقدار:
- گوشت گاو (ترجیحاً بدون چربی)
- خرچنگ
- تخمه کدو
- سینه بوقلمون
- پنیر چدار
- میگو
- عدس
- ماست یونانی
- شیر
سلنیوم
سلنیوم دو نقش مهم در سلامت ایفا میکند: هم سیستم ایمنی را هنگام بروز تهدید فعال میکند و هم در زمان مناسب آن را آرام میسازد. این ویژگی کمک میکند از التهاب مزمن و بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید، کرون و پسوریازیس جلوگیری شود.
منابع غذایی سرشار از سلنیوم بهترتیب از بیشترین مقدار:
- آجیل
- ماهی
- گوشتهای کمچرب
- پنیر کاتیج
- برنج قهوهای
- تخممرغ
- جو دوسر
- شیر و ماست
- عدس
- مغزها و دانهها
- نخودفرنگی
برخی غلات صبحانه آماده نیز با سلنیوم غنیسازی شدهاند.
ویتامین A
ویتامین A به عنوان ویتامین ضدعفونت شناخته میشود و نقش کلیدی در محافظت از سدهای دفاعی بدن و عملکرد سلولهای ایمنی دارد. ویتامین A به حفظ سلامت پوست، ریهها، دستگاه گوارش و مجاری تنفسی کمک میکند. این بافتها نخستین خط دفاعی بدن در برابر عوامل بیماریزا هستند. همچنین اثر ضدالتهابی دارد.
منابع غذایی سرشار از ویتامین A بهترتیب از بیشترین مقدار:
- جگر گاو
- لبینات
- روغن ماهی
- هویج
- اسفناج
ویتامین D
تقریبا همه با ویتامین D آشنا هستند و از بهترین موارد ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی بدن شناخته میشود! ویتامین D با فعالسازی سلولهای ایمنی، کاهش التهاب و افزایش مقاومت در برابر عفونتهای ویروسی و باکتریایی میتواند خطر ابتلا به عفونتهای تنفسی مانند آنفلوآنزا و حتی کووید-۱۹ را کاهش دهد.
کمبود ویتامین D با افزایش خطر ابتلا به بیماریهای خودایمنی (مانند اماس، دیابت نوع ۱، و لوپوس) و عفونتها مرتبط است.
منابع غذایی سرشار از ویتامین D بهترتیب از بیشترین مقدار
- ماهی و روغن ماهی
- تخم مرغ
- جگر گاو
- لبنیات
البته با قرار گرفتن زیر نور خورشید بدنتان ویتامین D میسازد. مهم است حتما ضدآفتاب بزنید و سپس در فضای باز قرار بگیرید (باوجود ضدآفتاب هم بدنتان میتواند ویتامین D بسازد).
بهترین مکمل برای سیستم ایمنی
در بازار با انواع مکمل برای سیستم ایمنی روبرو هستیم که بر پایه ویتامینها، مواد معدنی، گیاهان و گاهی اوقات قارچها تهیه شدهاند؛ هرکدام از این مکملها به نوعی میتوانند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی و کاهش خطر ابتلا به بیماریها کمک کنند. در ادامه چند نوع از این مکملها را برایتان معرفی میکنیم.
بهترین مکمل برای سیستم ایمنی بزرگسالان
بزرگسالان باتوجه به شرایطشان به مکملهای مختلفی نیاز پیدا میکنند؛ توصیه همیشگی ما این است که پیش از خرید مکمل ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا برایتان آزمایش خون ساده بنویسد و سپس شروع به مصرف مکمل برای سیستم ایمنی کنید. به صورت کلی بهترین دارو برای تقویت سیستم ایمنی بدن بزرگسالان، مکملی است که حاوی مواد معدنی و ویتامینهایی باشد که بدن شما دچار کمبودشان است. برای یک بزرگسال، مصرف مکملهای حاوی ویتامین C، ویتامین D، زینک و پروبیوتیکها میتواند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک کند. این مکملها با تقویت دفاع طبیعی بدن در برابر عفونتها و بیماریها، به کودک کمک میکنند تا در برابر بیماریهای شایع دوران کودکی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا مقاومتر باشد.
از جمله بهترین مکمل یا بهترین قرص تقویت سیستم ایمنی بدن خارجی، میتوان به فارماتون برای تقویت سیستم ایمنی اشاره کرد که بسیار پرطرفدار است. فارماتون یک مکمل غذایی است که شامل ویتامینها و مواد معدنی مختلفی است و برای کمک به افزایش سطح انرژی، کاهش خستگی، تقویت سیستم ایمنی مصرف میشود.
اگر بدنسازی کار میکنید، توصیه میکنیم مقاله «ویتامینهای موردنیاز بدنسازی» را هم مطالعه کنید که درباره نیازهای خاص یک بدنساز توضیح دادهایم.
بهترین مکمل برای سیستم ایمنی کودکان
بهترین مکمل تقویت سیستم ایمنی برای کودکان، مکملی است که متناسب با سن، نیازهای رشد و سلامت آنها انتخاب شده باشد. بهترین کار این است که نیازهای مختلف کودکان از طریق تغذیه سالم تامین شود اما در برخی موارد پزشک توصیه به مصرف مکمل میکند و باید با نظر او تصمیم بگیرید.
مکملهایی که حاوی ویتامین c و d هستند، روی و ویتامینهای گروه B دارند برای تقویت سیستم ایمنی کودک مفید هستند. یکی از موارد محبوب، شربت تقویت سیستم ایمنی سانستول است که برای تقویت سیستم ایمنی و افزایش مقاومت در برابر بیماریها طراحی شده است. این شربت حاوی ویتامینها و مواد معدنی است که همگی در بهبود عملکرد سیستم ایمنی نقش دارند.
توصیه ما این است که برای انتخاب بهترین شربت برای تقویت سیستم ایمنی کودکان، یا بهترین آمپول تقویت سیستم ایمنی حتما از داروساز یا پزشک مشورت بگیرید و از روی تبلیغات اینترنتی یا ماهوارهای هیچ مکملی تهیه نکنید!
چه زمانی به مکمل نیاز داریم؟
در شرایط خاصی نیاز به مکمل برای سیستم ایمنی دارید تا سیستم ایمنی خود را تقویت کنید. اگر رژیم غذایی شما فاقد ویتامینها و مواد معدنی ضروری است، اگر بیماری خاصی دارید که بر جذب مواد مغذی تأثیر میگذارد، یا اگر در گروه جمعیتی با نیازهای تغذیهای بیشتر مانند سالمندان یا افراد باردار هستید، ممکن است به مکمل ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی خود نیاز داشته باشید.
در هر صورت نیاز است که حتما با پزشک مشورت کنید و سپس مکمل را شروع کنید. دقت کنید که مصرف زیاد از حد بعضی ویتامینها میتواند باعث مسمومیت و عوارض جانبی شود.
نکات مصرف مکمل و ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی
رعایت نکات مصرف مکمل برای سیستم ایمنی، باعث میشود هم نهایت استفاده از مکمل را ببرید و هم دچار عارضه و مسمومیت نشوید. در ادامه یک سری نکات مهم برای مصرف مکمل و ویتامین برایتان نام میبریم:
- بدون نیاز، مکمل نخورید. اگر تغذیه متنوع و سالمی دارید، معمولاً نیازی به مکمل نیست. مصرف بیدلیل مکملها میتواند باعث مسمومیت یا تداخل با جذب سایر مواد شود. نیاز شما به مکمل، با یک آزمایش خون ساده مشخص میشود.
- دوز مناسب را رعایت کنید. مکملها باید بر اساس سن، جنس، وضعیت سلامتی، و نیاز شما مصرف شوند. دوزهای بالا از برخی ویتامینها (مثل ویتامین D، A، یا E) ممکن است خطرناک باشد. حتما از پزشک خود بخواهید دوز مناسب را برایتان توضیح دهد.
- به زمان مصرف دقت کنید. برخی ویتامینها بهتر است با غذا مصرف شوند (مانند ویتامینهای محلول در چربی: A، D، E، K)؛ از طرفی ویتامین C یا ویتامینهای گروه B معمولاً بهتر است صبح یا با وعده غذایی سبک مصرف شوند.
- مصرف همزمان برخی ویتامینها ممنوع است. روی و آهن نباید همزمان مصرف شوند چون جذب یکدیگر را کاهش میدهند. مکمل آهن بهتر است با معده خالی و همراه با ویتامین C مصرف شود.
- مکمل مولتی ویتامین را با فقط آب بخورید، نه با چای یا قهوه. چای و قهوه میتوانند مانع جذب بسیاری از ویتامینها و مواد معدنی شوند.
- پروبیوتیکها را جداگانه مصرف کنید. اگر مکمل حاوی پروبیوتیک مصرف میکنید، بهتر است ۱ تا ۲ ساعت بعد از وعده غذایی باشد و با آب ولرم (نه داغ) میل شود.
- از برندهای معتبر استفاده کنید. برندهایی را به عنوان مکمل برای سیستم ایمنی انتخاب کنید که دارای مجوز وزارت بهداشت، استانداردهای بینالمللی، و تاریخ مصرف معتبر باشند. از اینترنت یا ماهواره برند ناشناس نخرید!
- علائم هشدار را جدی بگیرید. اگر پس از مصرف مکمل دچار تهوع، سردرد، مشکلات گوارشی یا حساسیت شدید، بلافاصله مصرف را قطع کرده و با پزشک مشورت کنید.
- مکمل ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی، به هیچ عنوان جایگزین غذا نیست. حتی بهترین مکملها نمیتوانند جای یک رژیم غذایی سالم و متعادل را بگیرند. غذا همیشه منبع بهتری از ویتامینها و مواد معدنی است.
- مشورت با پزشک یا داروساز ضروری است. بهویژه اگر بیماری زمینهای، بارداری، شیردهی یا مصرف داروی خاصی دارید، پیش از مصرف هر نوع مکمل حتماً با پزشک مشورت کنید.
سخن پایانی
سیستم ایمنی قوی از ارکان اصلی تندرستی شماست و باید ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی به اندازه کافی به بدنتان برسد. اگر پزشک شما دستور به مصرف مکمل برای تقویت سیستم ایمنی داده است، حتما مصرف کنید. در این مقاله فیتامین چند نمونه مکمل برای سیستم ایمنی نام بردیم؛ اگر سوالی دارید در قسمت نظرات برای ما بنویسید.
سوالات متداول
سیستم ایمنی بدن را چگونه تقویت کنیم؟
شما میتوانید با تغذیه سالم، ورزش منظم، خواب کافی، کاهش استرس و مصرف ویتامینهای ضروری مانند A، C، D، E و روی سیستم ایمنی بدنتان را تقویت کنید.
چه نوشیدنی برای سیستم ایمنی بدن خوبه؟
آب پرتقال طبیعی، چای سبز، دمنوش زنجبیل و لیمو، شیر زردچوبه، و آب سبزیجات تازه مثل هویج و چغندر.
کمبود چه ویتامینی باعث ضعف سیستم ایمنی میشود؟
ویتامینهای A، C، D، E، B6 و مواد معدنی مثل زینک (روی) و آهن باعث ضعف سیستم ایمنی بدن میشوند.
بهترین آمپول تقویت سیستم ایمنی بدن چیست؟
آمپول نوروبیون (برای B کمپلکس)، آمپول ویتامین D تزریقی، یا آمپول ایمونوگلوبولین در شرایط خاص پزشکی با تجویز پزشک.
منابع: clevelandclinic، federalbank