پرخوری عصبی که به عنوان بولیمیا هم شناخته میشود، یکی از اختلالات خوردن است. این اختلال میتواند هر فردی را در هر سنی مبتلا کند، اگر چه اغلب در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ایجاد میشود.
اگر دچار این مشکل هستید، ممکن است احساس کنید که نمیتوانید این روند را متوقف یا کنترل کنید. اما ناامید نباشید. هر مشکلی درمان دارد. این مطلب میتواند به شما کمک کند تا مشکل بولیمای خود یا نزدیکانتان را حل کنید.
پرخوری عصبی چیست؟
در بولیمیا ما شاهد چرخهای از اتفاقات آزار دهنده هستیم. در ابتدا فرد مقدار زیادی غذا در مدت زمان کوتاه میخورد (پرخوری عصبی) و سپس در یک دوره دیگر سعی میکند همه غذایی که خورده را از بدنش خارج کند (پاکسازی). پاکسازی میتواند از طریق استفراغ اجباری، مصرف ملینها یا دیورتیک، تنقیه، ورزش بیش از حد، روزه داری یا رعایت رژیمهای خیلی سخت برای روزهای بعدی باشد.
پرخوری عصبی یک بیماری جدی است و میتواند سلامتی و حتی جان فرد را تهدید کند. پرخوری عصبی همچنین ممکن است باعث ایجاد وسواس درباره وزن و شکل بدن شود و این وسواسها میتواند بدتر و شدیدتر شوند و به افسردگی، اضطراب شدید بدتر شدن بولیما منجر شود.
از کجا بفهمیم واقعا گرسنهایم یا پرخوری عصبی گرفتهایم؟
یکی از اولین قدمها برای تشخیص گرسنگی و پرخوری عصبی، این است که ویژگیها و حالات گرسنگی واقعی و غیر واقعی را بشناسید و بین آنها تفاوت قائل شوید. اکنون ویژگیهای هر دو حالت را به شما معرفی میکنیم تا بتوانید راحتتر آنها را از هم تشخیص دهید.
ویژگیهای پرخوری عصبی
گرسنگی غیر واقعی و عصبی دارای ویژگیهای زیر است و اگر این نشانهها را دیدید، مراقب باشید و از راهکارهای این مطلب و کمک پزشک برای کنترل آن استفاده کنید.
- ناگهان میآید؛
- باید فوراً ارضا شود؛ (این گرسنگی صبر ندارد)
- به نظر میرسد که فقط میل به یک غذای خاص دارد؛
- ممکن است به تازگی غذا خورده باشید و شکمتان پر باشد؛
- گرسنگی پس از یک اتفاق ناگوار و ناراحت کننده به شما دست میدهد.
ویژگیهای گرسنگی واقعی
گرسنگی واقعی جسمی هم ویژگیهای زیر را دارد. اگر این نشانه ها را دیدید، بدنتان به غذا نیاز دارد، حتما وعدهتان را میل کنید.
- به تدریج ظاهر میشود؛
- مربوط به بدن است نه احساسات و روحیه؛
- حاضرید هر غذایی بخورید تا سیر شوید حتی نان خالی.
علائم پرخوری عصبی
اگر فقط برخی از علایم بولیمیا را هم در خود یا عزیزانتان مشاهده کردید، خیلی زود برای رفع آن اقدام کنید. علائم و نشانههای پرخوری عصبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی و کاهش انرژی
- گلوی همیشه ملتهب یا دردناک
- زندگی در ترس زیاد از افزایش وزن
- چرخه مکرر خوردن مقادیر زیاد غذا در یک وعده
- استفاده از ملینها، دیورتیکها یا تنقیه بعد از پرخوری
- درگیر بودن با شکل بدن و وزن خود به صورت وسواسی
- روزه گرفتن، محدود کردن کالری یا رژیمهای عجیب و افراطی
- مشکلات دندانی ناشی از فرسایش مینای دندان در اثر استفراغهای زیاد
- استفاده بیش از حد از مکملهای غذایی یا محصولات گیاهی برای کاهش وزن
- استفراغ اجباری و عمدی یا ورزش بیش از حد برای جلوگیری از افزایش وزن پس از پرخوری
خصوصیات روحی بولیمیا
اکثر افراد مبتلا به اختلالات خوردن نیز دارای ویژگیهای روحی خاصی هستند؛ از جمله:
- عزت نفس پایین
- احساس ناتوانی
- ترس از چاق شدن
- احساس گناه، انزجار و افسردگی
- نارضایتی شدید از شکل و اندازه بدن
- ممکن است رفتارهای پرخطر مانند مصرف مواد یا الکل هم رخ دهد.
علت پرخوری عصبی
دلایل مختلف و عوامل زیادی میتوانند در بروز پرخوری عصبی نقش داشته باشند. در حقیقت بیماری بولیمیا هیچ علت شناختهشدهای ندارد. با این حال، تصور میشود که مجموعهای از عوامل مانند ژنتیک، سابقه خانوادگی، تاثیرات اجتماعی یا فرهنگی و یا شاید یک رویداد آسیبزا در گذشته (تروما) میتواند بر تشدید آن اثر بگذارد.
یک بررسی در سال ۲۰۱۹ و همچنین برخی تحقیقات قدیمیتر، نشان میدهد که پرخوری عصبی ممکن است با کمبود سروتونین در مغز نیز مرتبط باشد. این انتقال دهنده عصبی مهم به تنظیم خلق و خو، اشتها و خواب کمک میکند.
پرخوری عصبی چگونه بر سلامتی تاثیر میگذارد؟
پرخوری عصبی در صورت درمان نشدن میتواند خیلی خطرناک باشد. بیماری بولیمیا میتواند آسیب جدی به بدن وارد کند. اثرات طولانی مدت این بیماری عبارتند از:
- آسیب کلیهها
- کاهش میل جنسی
- آسیب دائمی به دندان
- آسیب به روده و معده
- میل یا اقدام به خودکشی
- دورههای قاعدگی نامنظم
- افزایش خطر مشکلات قلبی
- آسیب به تارهای صوتی و گلو
- اعتیاد، سوء مصرف مواد و یا رفتارهای پرخطر
- افسردگی، اضطراب، اختلال وسواس فکری و سایر مشکلات سلامت روان
خوشبختانه بسیاری از اثرات فیزیکی پرخوری عصبی برگشتپذیر و قابل درمان هستند یا با اقدامات مناسب میتوان از بدتر شدن آنها جلوگیری کرد. اما بدتر از عوارض جسمی، عوارض روحی آن است که بسیار آزار دهنده است. این حالت، فرد را در یک چرخه جهنمی از پرخوری و روان رنجوری قرار میدهد. بنابراین حتی یک روز هم نباید در درمان آن تعلل کرد.
روشهای درمان پرخوری عصبی
چندین راه برای درمان بیماری پرخوری عصبی وجود دارد و شما میتوانید یکی از این مسیرها و یا مجموعهای از آنها را انتخاب کنید. اکنون همه این راهها را با همدیگر مرور میکنیم.
مراجعه به یک متخصص خوب
برای درمان پرخوری عصبی، به یک پزشک خوب مراجعه کنید. او به نیازهای جسمی و روانی شما توجه خواهد کرد. ممکن است شما برای درمان به مشاوره و دارو نیاز داشته باشید. اغلب، متخصصان به شما کمک میکنند تا در مدت کوتاهی از این مشکل خلاص شوید.
داروهای ضد افسردگی (مثل فلوکستین) برای درمان پرخوری عصبی مورد تایید سازمان غذا و دارو ایالت متحده (FDA) است و پزشکان گاهی اوقات از این داروها برای درمان این بیماری توصیه میکنند.
مشاوره
مشاوره بسیار بسیار راهگشاست! مشاور به شما کمک میکند تا یاد بگیرید چطور احساسات و افکار غلط خود را مدیریت کنید و اگر هم در یک وعده پرخوری کردید، سراغ پاکسازی نروید. شما باید افکار غیرمنطقی و رفتارهای ناسالم را به محض ظهور با مشاور در میان بگذارید تا بتواند به شما کمک کند.
اصلاح عادات غذایی
قسمت دیگر درمان، مربوط به غذا است. هرچند که اختلالات خوردن اغلب مربوط به خود غذا نیست و مربوط به یک سری افکار و احساسات زمینهای دیگر است، اما با خود غذا هم در درمان کار داریم.
در این قسمت عادات غذایی خوب به شما آموزش داده میشود. شما با یک متخصص تغذیه کار میکنید تا یاد بگیرید سیگنالهای بدن خود را مبنی بر گرسنگی و سیری تشخیص دهید. مشاور تغذیه به شما کمک میکند وزن خود را تثبیت کنید و نگرش سالمتری نسبت به غذا به دست آورید.
پیشگیری از پرخوری عصبی
اگرچه هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد، اما میتوانید قبل از بدتر شدن وضعیت، خودتان یا دیگری را به سمت رفتار سالمتر یا درمان هدایت کنید. در اینجا به شما میگوییم چگونه میتوانید، این کار را انجام دهید.
- به فرزندان خود یاد بدهید که داشتن وزن سالم مهم است و رسیدن به زیبایی اندام را برای آنها تبدیل به ارزش نکنید؛
- وعدههای غذایی منظم و لذتبخش خانوادگی داشته باشید؛
- از صحبت در مورد وزن در خانه خودداری کنید و در عوض روی داشتن یک سبک زندگی سالم تمرکز کنید؛
- از رژیمهای سختگیرانه و روشهای نامناسب برای لاغری اجتناب کنید. (مانند روزههای طولانی، استفاده از مکملهای کاهش وزن یا ملینها، استفراغ اجباری)
- با مشاور خود صحبت کنید. مشاور میتواند شاخصهای اولیه اختلال خوردن را شناسایی کند و به جلوگیری از پیشرفت آن کمک کند.
- اگر متوجه شدید یکی از اقوام یا دوستانتان مشکلات غذایی دارد که میتواند منجر به پرخوری عصبی شود، با محبت با آنها صحبت و از او حمایت کنید.
- با دیگران ارتباط داشته باشید. حمایت دوستان و خانواده میتواند به شما کمک کند بر عادات ناسالم غلبه کنید و احساس بهتری نسبت به خودتان داشته باشید.
- از محرکهای حال خرابکن اجتناب کنید. از تراز، آینه و عکسهای غیر واقعی موجود در فضای مجازی دوری کنید.
- داشتن سبک زندگی سالم و پیروی از یک برنامه ورزشی-غذایی سالم و مناسب میتواند بسیار کمک کننده باشد. با کارشناسان فیتامین صحبت کنید، آنها حتما بهترین برنامه را به شما پیشنهاد میدهند.
سخن پایانی
بیماری پرخوری عصبی یا بولیمیا یک مشکل آزاردهنده است که با روشهای مختلفی میتوان آن را درمان کرد. مهم این است که این بیماری را به خوبی بشناسیم و تفاوت آن را با گرسنگی واقعی تشخیص دهیم. در این مطلب تمام نشانهها و روشهای پیشگیری و درمان بولیمیا را گفتیم.
منابع: beateatingdisorders – hopkinsmedicine
لطفا یک مشاور خوب معرفی کنید. برای رهایی از این زجر. من 14 ساله درگیر این بیماری مهلک هستم
وای خدا من که واقعن درگیر این بیماری شدم الان تقریباً ۴ماه میشه چند باری تلاش کردم به مامانم بگم ولی نمیتونم 😭خیلی حس بدی دارم دیگه از خودم بدم میاد همیشه به خودم قول میدم از فردا دیگه اینکار و نمیکنم ولی نمیشه😭😭😭
دوست عزیز اصلا نگران نباشید بهتره در این مورد با مشاور صحبت کنید تا کمکتون کنه.
دقیقا پرخوری باعث بم تر شدن صدا و تب کردن و عرق کردن و اختلال در خواب و کمشدن قدرت درک می شه و اضافه وزن و لک و جوش پوستی می شه
سلام من در مورد دخترم این مشکل رو دارم ومطلب بسیار اموزنده بود دقیقا دخترم پر خوری عصبی داره
سلام دوست عزیز امیدوارم که این مطلب بتواند کمک کند.
من گاهی اینطور میشم خیلی حالم بد میشه گریه میکنم بعدش :(
سلام مریم عزیز امیدوارم که این مطلب بتواند به شما کند.