آیا تا به حال دچار دررفتگی کتف و شانه شدهاید؟ شانه انعطاف پذیرترین مفصل بدن است که همین موضوع احتمال دررفتگی آن را افزایش میدهد. اگر احساس درد و ناراحتی در این ناحیه میکنید و نمیدانید که چه اتفاقی برای شانه و کتفتان افتاده، باید این مطلب را با دقت بخوانید تا علایم و روش درمان دررفتگی کتف و شانه را به خوبی بشناسید.
علائم و نشانههای در رفتگی کتف و شانه
دررفتگی کتف و شانه آسیبی است که در آن، استخوان بازو از حفره فنجانی که بخشی از تیغه شانه است، بیرون میآید. علائمی که در زیر معرفی میکنیم، نشانههای رایج دررفتگی کتف و شانه است و باید آنها را جدی بگیرید:
- تورم یا کبودی
- درد شدید و طاقت فرسا
- ناتوانی در حرکت دادن مفصل
- شانه به وضوح تغییر شکل داده یا از محل خود خارج شده
- ممکن است عضلات شانه دچار اسپاسم شوند که میتواند درد را افزایش دهد.
- دررفتگی شانه همچنین میتواند باعث بیحسی، ضعف یا سوزن سوزن شدن در نزدیکی آسیب، مانند گردن یا پایین بازو شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
برای شانهای که به نظر میرسد از جا درآمده، فوراً باید به پزشک مراجعه کنید. قبل از معاینه پزشک، مراقب باشید که مفصل شانهتان را حرکت ندهید. حرکت دادن شانه آسیب دیده حتی به مقدار خیلی کم، میتواند به مفصل شانه و عضلات اطراف آن، رباط ها، اعصاب یا رگهای خونیاش آسیب برساند.
نکته: یخ گذاشتن روی مفصل آسیبدیده برای کمک به کاهش درد و تورم مفید است.
علت و دلایل دررفتگی شانه
مفصل شانه مفصلی است که بین دیگر مفاصل، بیشترین دررفتگی برایش رخ میدهد. از آنجا که شانه در چندین جهت حرکت میکند، میتواند به جلو، عقب یا پایین دچار دررفتگی شود. در دررفتگی شانه، استخوان بازو تا حدی از داخل و قسمتی از حفره شانه خارج میشود. ممکن است این آسیب به طور کامل یا جزئی باشد.
بیشتر دررفتگیها از جلوی شانه رخ میدهد. رباطها (بافتی که به استخوانها میپیوندند) میتواند کشیده یا پاره شود که اغلب باعث بدتر شدن دررفتگی کتف و شانه خواهد شد.
برای بیرون کشیده شدن استخوان شانه از جای خود (در رفتگی)، به نیرویی قوی مانند ضربه ناگهانی به شانه نیاز است. پیچش شدید مفصل شانه هم میتواند استخوان بالای بازو را از حفره شانه خارج کند. پس برای اینکه دررفتگی کتف و شانه رخ دهد، نیاز به وارد شدن یک فشار یا ضربه یا پیچش شدید به مفصل شانه است.
شایعترین دلایل دررفتگی کتف و شانه
از رایجترین علل دررفتگی شانه میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- آسیب ورزشی: دررفتگی کتف و شانه، یک آسیب شایع در ورزشهای تماسی مانند فوتبال و هاکی است. همچنین در ورزشهایی که احتمال زمین خوردن دارد، (مانند اسکی در سراشیبی، ژیمناستیک و والیبال) رایج است.
- حوادث: دررفتگی کتف فقط به ورزش مربوط نیست. ضربه محکم به شانه در هنگام تصادف وسیله نقلیه هم میتواند باعث دررفتگی شود.
- سقوط: فرود ناخوشایند پس از سقوط، مانند افتادن از روی نردبان یا زمین خوردن روی سطح بدون فرش، میتواند باعث دررفتگی شانه شود.
درمان دررفتگی شانه
اگر شانه شما دچار دررفتگی شده باشد، باید به صورت اورژانسی به بیمارستان مراجعه کنید. زمانی که به بیمارستان رسیدید، پزشک باید سریعا شما را معاینه کند. عکسبرداری با اشعه ایکس برای تشخیص اینکه آیا علاوه بر دررفتگی کتف، شکستگی هم رخ داده یا نه، انجام خواهد شد.
اگر شکستگی هم دارید، ممکن است اسکنهای بیشتری برای بررسی دقیق ناحیه انجام شود. شکستگیهای همراه با دررفتگی شانه نیاز به مراقبتهای ارتوپدی تخصصی دارد و ممکن است، برای درمان آنها نیاز به جراحی هم باشد. اکنون انواع روشهای درمان دررفتگی و شکستگی شانه و کتف را میگوییم.
۱. جا انداختن
اگر شانه و کتف شما، شکستگی نداشته باشد، آن را با استفاده از روشی به نام جا انداختن به آرامی به مفصل شانه بازگردانده میشود.
بسته به میزان درد و تورم، ممکن است قبل از جا انداختن استخوانهای شانهتان، یک شل کننده یا آرام بخش عضلانی به شما تزریق شود یا به ندرت از روش بیهوشی استفاده کنند. هنگامی که استخوانهای شانه به جای خود باز میگردند، درد شدید باید تقریباً بلافاصله بهبود یابد. معمولاً پس از بازگشت مفصل شانه به جای خود، یک عکس اشعه ایکس دیگر برای بررسی وضعیت صحیح شانه گرفته میشود.
۲. عمل جراحی
جراحی احتمالا به کسانی که مفاصل شانه یا رباطهای ضعیفی دارند که علیرغم تقویت و توانبخشی دچار دررفتگی مکرر شانه میشوند، کمک کند. در موارد نادر، اعصاب یا عروق خونی آسیب دیده شاید نیاز به جراحی داشته باشد. جراحی همچنین ممکن است خطر آسیب دیدگی مجدد را در ورزشکاران جوان کاهش دهد.
۳. استراحت و بی حرکتی
پس از جاانداختن شانه، باید برای چند هفته از آتل یا بند مخصوص استفاده کنید تا از حرکت شانه در حین بهبودی جلوگیری شود و روند درمان به خوبی انجام گردد.
اگر شانه و کتفتان آسیب دیده، میتوانید در این خصوص با مربیان فیتامین مشورت کنید و از آنها راهنمایی بگیرید. اگر هم به تازگی شانهتان را درمان کردهاید و میخواهید ورزش را شروع کنید، کارشناسان ما میتوانند به شما مشاوره دهند و یک برنامه ورزشی اصولی و متناسب با شرایطتان، برای شما طراحی کنند.
۴. دارو
استفاده از یک مسکن یا شل کننده عضلانی باعث آرامش و کاهش درد شما میشود. اگر خطر عفونت وجود داشته باشد، ممکن است پزشک برایتان آنتی بیوتیک هم تجویز کند.
۵. فیزیوتراپی
هنگامی که دیگر نیازی به آتل بستن نیست، یک برنامه توانبخشی یا فیزیوتراپی میتواند به بازگرداندن دامنه حرکتی، قدرت و ثبات مفصل شانه کمک زیادی کند.
درمان دررفتگی مکرر بدون جراحی
اگر دررفتگی کتف نسبتاً ساده باشد؛ یعنی عصب یا بافت آسیبی ندیده باشند، به احتمال زیاد، مشکل شما طی چند هفته بهبود مییابد و عموما نیازی به جراحی نیست. فقط کافی است پزشک متخصص مفصلی که از جای خود خارج شده را سرجایش بازگرداند.
این کار دردناک است، اما یه هیچ وجه پیچیده نیست. در حالی که روی تخت نشستهاید، پزشک بازوی شما را دور مفصل شانه میچرخاند تا به حفرهاش بازگردد. جا انداختن کتف، ممکن است چند دقیقه طول بکشد، اما نگران نباشید؛ حتما داروی مسکن هم به شما داده میشود.
احتمال درمانِ دررفتگی مجدد شانه به سن شما و میزان بهبودی بافتهای اطراف مفصل در اولین بار بستگی دارد. اگر پس از بازگرداندن شانه دررفته به جای خود، بافتهای پاره شده ترمیم شوند، احتمال دررفتگی مجدد پایین است. با این حال، گاهی اوقات دررفتگیهای بعدی به خصوص در افراد جوانتر از ۲۵ سال و افراد بالای ۴۰ سال رخ میدهد.
انجام منظم تمرینات ریکاوری زیر نظر فیزیوتراپیست و پرهیز از وضعیت نامناسب بازو نیز میتواند خطر دررفتگی مجدد شانه را کاهش دهد.
خطرات دررفتگی کتف و شانه
دررفتگی کتف و شانه (و هر مفصل دیگری) یک آسیب بسیار جدی است که احتیاج به دریافت درمان اورژانسی دارد و هرگز نمیتوان چنین وضعیتی را درمان نشده رها کرد. گاهی اوقات حتی با وجود درمان هم، یک سری آثار و آسیبهایی از این حادثه به جا میماند که به مرور زمان برطرف میشوند. اکنون به چند خطر ناشی از دررفتگی کتف و شانه اشاره میکنیم.
آسیب بافت نرم، عصب یا عروق خونی
شبکه شانه توسط شبکهای قوی از عضلات، تاندونها، رباطها، اعصاب و عروق خونی پشتیبانی میشود. دررفتگی میتواند باعث پارگی، کشیدگی یا آسیب به بافتهای نرم مفصل شود.
آسیب به عصب زیر بغل که اطلاعات حسی مفصل را تامین میکند، میتواند باعث ضعف و بیحسی شانه شود. در موارد شدید، دررفتگی میتواند به شریان زیر بغل (رگ خونی بزرگی که خون اکسیژندار را به بازو میبرد)، آسیب برساند.
بی ثباتی مزمن مفصل شانه
در دررفتگی های مکرر، زمانی که شانه شما یک بار دررفته باشد، خطر آسیب دیدگی مجدد و دوباره رخ دادن این حادثه بسیار بالاست. هنگامی که شانه به طور مکرر از جای خود خارج میشود، به آن بی ثباتی مزمن شانه می گویند.
شکستگی استخوان
بسیاری از افراد در هنگام دررفتگی شانه، دچار شکستگی یا ترک خوردن استخوان نیز میشوند که حتی اگر این اتفاق، خفیف و جزئی هم باشد، نیازمند درمان است. شایع ترین نوع شکستگی که در کنار دررفتگی دیده میشود، تغییر شکل Hills-Sach است، یعنی شکستگی در استخوان بلند در بازو.
صدمه به روتاتور کاف
افراد مسن در معرض خطر بیشتری برای ایجاد آسیب روتاتور کاف همراه با دررفتگی هستند. شناسایی و تشخیص این آسیبهای ثانویه گاهی دشوار است و ممکن است به چندین ویزیت کلینیکی برای پزشک نیاز داشته باشد تا میزان کامل آسیب را مشخص کند.
پیشگیری از شکستگی شانه
قدرت بدنی و انعطاف عضلانی میتواند به جلوگیری از دررفتگی شانه کمک کند. یکی از موثرترین راهها برای کاهش خطر دررفتگی و هر نوع آسیبی، اجتناب از سقوط و حوادث این چنینی است.
به خاطر داشته باشید که فعالیت بدنی، (به خصوص ورزشهای تماسی)، ممکن است خطر افتادن و دررفتگی شانه را افزایش دهد. در حین انجام ورزشهایی که خشن هستند، همیشه باید از وسایل محافظتی استفاده کنید.
همچنین میتوانید با انجام ورزش منظم، خطر دررفتگی کتف را کاهش دهید، زیرا این امر به انعطافپذیری و قوی ماندن مفصل شانه کمک میکند. اگر شما قدرت بدنی خوبی داشته باشید و دامنه حرکتی مفصل شانهتان مناسب باشد، قطعا احتمال آسیبدیدگیتان خیلی کمتر خواهد بود. از آنجایی که دررفتگی شانه میتواند خطر بروز مجدد آن را افزایش دهد، پیروی از توصیههای پزشک برای تمرینات مهم است.
به صورت کلی دررفتگی کتف و شانه میتواند خطر دررفتگی مکرر در آینده را افزایش دهد. برای کمک به جلوگیری از چنین حادثهای، تمرینات قدرتی و استقامتی مؤثر و مفید خواهد بود.
بااینکه با بازگرداندن دامنه حرکتی شانه و قدرت بدنی از طریق تمرین و ورزش، خطر دررفتگی کتف کاهش مییابد؛ اما از سرگیری فعالیت خیلی زود پس از دررفتگی شانه، ممکن است باعث آسیب مجدد به این مفصل شود.
سخن پایانی
اگر مشکوک به در رفتگی کتف و شانه هستید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. مشکل بیشتر افراد در عرض چند هفته برطرف میشود. هنگامی که یک شانه دچار دررفتگی شود، این مفصل ممکن است که مستعد تکرار دررفتگی باشد. بنابراین برای درمان زودتر و بهتر شانهتان، حتما نکاتی که در این مطلب درباره دررفتگی کتف گفتیم را رعایت کنید.
منبع: nhs.uk– mayoclinic– hopkinsmedicine
سلام ببخشید من درفتگی شانه داشتم الان سه هفته است شانه ام تکون نمیخوره بعد سه هفته میتونم ورزش کنم
باید در این خصوص با پزشکتون مشورت کنید.
سلام من میتونم شانه هایم را دررفتگی قدامی و خلفی کنم و هیچ دردی نداشته باشم میشه بگید مشکل از چیه ممنون
سلام دوست عزیز برای دریافت مشاوره ورزشی رایگان وارد این صفحه شوید
برای درد شانه، شما میتوانید به پزشک عمومی، متخصص فیزیوتراپی ورزشی، متخصص ارتوپدی، یا متخصص روماتولوژی مراجعه کنید. در مراجعه اولیه خود، پزشک عمومی ممکن است شما را به یک پزشک متخصص مرتبط ارجاع دهد.