چرا دچار نفخ شکم در بارداری می‌شویم و چگونه می‌توانیم این نفخ را برطرف کنیم؟ نفخ شکم برای مادران باردار یک اتفاق بسیار شایع و عادی است، پس اصلا نگران نباشید! البته می‌دانیم که این موضوع، می‌تواند برخی از مادران باردار را خیلی آزار دهد. شاید باورتان نشود، ولی با رعایت چند نکته ساده می‌توانید اوضاع را بسیار بهبود ببخشید و نفخ شکم در بارداری را کاهش دهید. با ما همراه باشید تا به طور کامل همه چیز را برایتان توضیح دهیم.
چه چیزی باعث نفخ شکم در بارداری می شود؟
بدن شما به عنوان مادر، در زمان بارداری تغییرات زیادی را متحمل میشود و یکی از این تغییرات تولید گاز بیشتر و نفخ بارداری است.
نفخ شکم در بارداری چند دلیل مختلف دارد، اما یکی از اصلی ترین دلیل‌ها، هورمون پروژسترون است. هنگامی که باردار هستید، بدن مادر برای پرورش جنین، به طور طبیعی هورمون پروژسترون بیشتری تولید می‌کند. قطعا پروژسترون برای زمان بارداری ضروری و خوب است، اما پروژسترون ماهیچه‌های بدن شما، از جمله عضلات روده را شل می‌کند. به همین دلیل، هضم غذا کند میشود. این امر باعث می شود که گاز بیشتری در بدن تولید و جمع شود که به نوبه خود منجر به نفخ، باد معده یا باد روده میشود.
اما غیر از این، سنگینی جنین و افزایش حجم رحم هم (به طور غیر مستقیم) دلیل دیگر نفخ شکم در بارداری است؛ هرچه جنین و رحم بزرگ‌تر شوند و جای بیشتری اشغال کنند، فشار بیشتری به دستگاه گوارش وارد میشود و این می‌تواند به نفخ شکم منجر شود.
همچنین تغذیه شما هم مهم است. برخی غذاها ممکن است باعث تولید بیشتر گاز در دستگاه گوارش شوند، مانند حبوبات یا سبزیجات. دلیل آخر می‌تواند کم تحرکی باشد که برای همه نفخ ایجاد می‌کند.
چه غذاهایی برا خانم های باردار باعث نفخ میشود؟
غذاهایی که می‌خورید و نوشیدنی‌هایی که می‌نوشید نیز بر تولید گاز تأثیر می‌گذارند. خوراکی‌ها و غذاهایی که باعث نفخ شکم در بارداری می‌شوند، شامل غذاهای تند، غذاهای سرخ شده، غذاهای فرآوری شده (مثل فست فود)، غذاهای چرب، لبنیات، نوشیدنی‌های گازدار و بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات هستند.
اما جالب اینجاست که فقط غذاهای ناسالم نیستند که گاز تولید می‌کنند! بلکه بسیاری از غذاهای سالم هم ممکن است شما را دچار نفخ کند، مانند لوبیا، نخود، عدس، کلم بروکلی و…
اما گاهی اوقات دلیل نفخ کردن، تغییر سریع رژیم غذایی نیز می‌تواند باشد. مثلا اگر به طور ناگهانی شروع به خوردن یک رژیم غذایی سرشار از فیبر و پر از میوه و سبزیجات سالم کنید، ممکن است که این غذاها برای بدن‌تان جدید باشند و در فرایند هضم، گاز زیادی تولید کند و دچار نفخ شکم شوید. غذاهایی که گاز زا و نفاخ هستند، عبارتند از:
- قند رافینوز: لوبیا، نخود، عدس و برخی سبزیجات مانند کلم، گل کلم، کلم بروکلی و مارچوبه. همه این‌ها حاوی قند رافینوز هستند که باعث ایجاد گاز و نفخ در بسیاری از افراد میشود.
- قند فروکتوز: این قند به طور طبیعی در برخی مواد غذایی از جمله تره فرنگی، پیاز، کنگر فرنگی، میوه خشک، سس کچاپ، گلابی، سیب، عسل، گندم و آب میوه وجود دارد.
- یک سری کربوهیدرات‌‌ها: برخی نشاسته‌ها مانند گندم و ذرت در بعضی افراد بسیار باعث نفخ می‌شوند و برای یک مادر باردار این موارد بسیار بیشتر هم نفخ تولید می‌کنند.
- محصولات لبنی: افرادی که مشکل عدم تحمل لاکتوز دارند با خوردن لبنیات دچار گاز معده، اسهال و درد معده می‌شوند. در این شرایط شیر بدون لاکتوز یا شیر سویای غنی شده با کلسیم، یا شیر بادام را امتحان کنید.
- غذاهای پرچرب و سرخ شده: هضم این نوع غذا خیلی بیشتر طول می‌کشد، به این معنی که احتمال بیشتری دارد که در روده بزرگ شما گاز تولید کنند و نفخ ایجاد شود. بنابراین برای پیشگیری از نفخ بارداری، باید به خوبی مراقب برنامه غذایی‌تان باشید.
چطور نحوه غذا خوردن می‌تواند باعث نفخ شکم شود؟
نکته مهم دیگر درباره نفخ شکم در بارداری نحوه غذا خوردن شما است. اگر خیلی زیاد غذا میل کنید، خیلی سریع غذا بخورید و یا به خوبی غذای‌تان را نجوید، یا بین غذا زیاد صحبت کنید هم ممکن است هوا ببلعید و نفخ ایجاد شود.
علائم و نشانه های نفخ در بارداری
تجمع گاز اضافی می‌تواند باعث برخی از علائم زیر در مادر باردار شود:
- درد و احساس فشار در شکم
- درد در قفسه سینه
- احساس باد مداوم
- گرفتگی شکم
- سوء هاضمه
نفخ در بارداری از چه هفته‌ای شروع میشود؟
بااینکه نفخ شکم در بارداری ناخوشایند است، اما باید بدانید از همان هفته‌های اول تا پایان نه ماه باید انتظارش را داشته باشید! حتی احتمالا این حالت در ماه‌های آخر بدتر و شدیدتر هم میشود. البته نفخ بارداری قابل کنترل است و در ادامه این مطلب، روش‌های کنترلش را برایتان می‌گوییم.
چه زمانی باید نگران نفخ شکم در دوران بارداری باشم و به پزشک مراجعه کنم؟
علیرغم اینکه نفخ شکم ناخوشایند و آزاردهنده و طولانی است، اما حداقل خیال‌تان راحت است که آسیبی برای فرشته کوچولوی شما ندارد! ولی اگر غیر از نفخ شکم، حالت تهوع شدید، استفراغ، اسهال یا یبوست شدید، یا مدفوع خونی نیز دارید، بهتر است هرچه سریع تر با پزشک‌تان صحبت کنید؛ چراکه ممکن است این موارد نشانه‌ای از یک بیماری و مشکل جدی باشند.
چگونه نفخ شکم در دوران بارداری را کاهش دهم؟
بااینکه تجمع گاز و نفخ شکم در بارداری یک اتفاق طبیعی برای شماست و هیچ عیب یا خجالتی ندارد، اما چون ناخوشایند است حتما به دنبال رفع آن هستید. اکنون چندین راه برای به حداقل رساندن نفخ شکم یا کاهش ناراحتی‌های آن را به شما معرفی می‌کنیم.
آب بیشتری بنوشید!
آب و مایعات بدن شما را هیدراته نگه می‌دارد و از یبوست هم جلوگیری می‌کند. مصرف نوشیدنی‌های حاوی کربنات و قندی مانند نوشابه و دوغ گازدار را کاهش دهید.
از فنجان یا لیوان استفاده کنید!
نوشیدن آب از بطری یا با نی، باعث میشود هوا ببلعید و در دستگاه گوارش‌تان نفخ ایجاد شود. بنابراین برای پیشگیری از نفخ شکم در بارداری از فنجان و لیوان استفاده کنید.
آهسته غذا میل کنید!
حین غذا خوردن یا نوشیدن مایعات، زمان بگذارید و از خوراکی خود لذت ببرید. وقتی با عجله چیزی می‌خورید، با هر لقمه هوا هم می‌خورید! و همه این هواها تبدیل به نفخ می شوند.
مصرف غذاهای گازدار را کاهش دهید!
برخی از غذاها مانند کلم و لوبیا گاز بیشتری تولید می‌کنند. غذاهای شیرین، سرخ شده، تند یا چرب نیز می‌توانند باعث ایجاد گاز و نفخ شوند. هر غذایی که قبلا هم در شما نفخ ایجاد می‌کرده را کنار بگذارید، چراکه در بارداری بدن‌تان حساس‌تر هم میشود.
چای نعناع یا زنجبیل را امتحان کنید!
نعناع و زنجبیل هر دو به کاهش ناراحتی‌های گوارشی و ناراحتی معده کمک می‌کنند.
رژیم غذایی سالم داشته باشید!
بسیاری از غذاهای سالم می‌توانند باعث ایجاد گاز شوند، تا جایی که می‌توانید مصرف مواد غذایی نفاخ را کم کنید تا کمتر اذیت شوید.
ورزش و تحرک داشته باشید!
فعالیت بدنی در دوران بارداری برای هضم غذا مفید است و یبوست و نفخ را کاهش می دهد. یک پیاده روی کوتاه یا یوگای بارداری سبک می‌تواند به تسکین نفخ بارداری کمک کند.
کم کم فیبر را به رژیم خود اضافه کنید!
فیبر به دلایل مختلفی برای دستگاه گوارش شما مفید است و نفخ را کاهش می‌دهد، البته نکته مهم این است که کم‌کم فیبر را به رژیم‌تان اضافه کنید؛ چراکه اضافه کردن ناگهانی مقدار زیادی فیبر به غذاها، تولید گاز را تحریک می‌کند.
غذاهایی که فیبر بالایی دارند عبارتند از میوه، سبزیجات و غلات کامل. اگر یبوست مزمن دارید از پزشک‌تان مشورت بخواهید.
وزن سالم را حفظ کنید!
افزایش وزن در بارداری هیچ اشکالی ندارد (و طبیعی و لازم است) اما سعی کنید که دستورات پزشک‌تان را در این باره رعایت کنید. اگر بیش از مقداری که لازم است وزن اضافه کنید، به دستگاه گوارش شما فشار وارد میشود و نفخ بارداری می‌کنید.
لباس راحت بپوشید!
لباس راحتی بپوشید که به شکم شما فشار وارد نکند. شلوارهای چسبان یا کمربندهای تنگ می‌توانند به روده‌ها فشار بیاورند و ناراحتی شما را افزایش دهند.
آدامس نجوید!
جویدن آدامس می‌تواند باعث بلعیدن هوا شود. به علاوه، برخی از شیرین کننده‌های مصنوعی موجود در آدامس نیز می‌توانند باعث ایجاد نفخ و گاز در شکم شوند.
استرس خود را کنترل کنید!
احساس ناراحتی یا نگرانی می‌تواند باعث کند شدن فرایند هضم و تجمع گاز و نفخ شود. یوگای بارداری، تنفس عمیق، مدیتیشن و سایر تکنیک‌های تمدد اعصاب می‌تواند به شما در تسکین اضطراب و استرس کمک کند. اگر تحمل استرس یا اضطراب در دوران بارداری (یا هر زمانی) برایتان سخت است، با یک مشاور کارشناس خود صحبت کنید.
سخن پایانی
نفخ شکم یک حالت رایج و شایع بین مادران باردار است و لازم نیست نگران آن باشید، اما خوشبختانه چندین راهکار برای پیشگیری و درمان نفخ شکم در بارداری وجود دارد. در این مطلب دلایل نفخ بارداری را گفتیم و بهترین راهکارهای درمان آن را معرفی کردیم.
منابع: verywellfamily – medicalnewstoday
دیدگاهتان را بنویسید