درمان اگزما با بهترین راهکارها

اگزما چیست و چرا به وجود می‌آید؟ برای درمان اگزما چه کنیم؟ اگزما نوعی بیماری پوستی است که خارش و قرمزی پوست را در پی دارد. اگزما انواع مختلف دارد: اگزما دست، اگزما پا، اگزمای صورت و غیره.

این بیماری به دلایلی مشخصی به وجود می‌آید و مختص به محدوده‌ی سنی خاصی نیست. خوشبختانه راهکارهای مختلفی برای کنترل و درمان اگزما وجود دارد که در این مطلب همه را معرفی خواهیم کرد. پس اگر از بیماری پوستی خود کلافه شده‌اید و دنبال درمان آن هستید، این مطلب را تا آخر بخوانید.

اگزما چیست؟

اگزما یک بیماری پوستی آزاردهنده است که با قرمزی، خارش و بثورات جلدی همراه است. اگزما می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن، از جمله پوست کف سر ظاهر شود. این بیماری سد محافظتی پوست را که وظیفه حفظ رطوبت و محافظت از بدن در برابر عوامل خارجی را بر عهده دارد، تضعیف می‌کند.

در این بیماری پوست شدیدا ملتهب و خشک می‌شود. اگزما خودش نوعی درماتیت به حساب می‌آید. درماتیت به گروهی از بیماری‌های پوستی گفته می‌شود که باعث التهاب پوست می‌شوند. درماتیت می‌تواند افراد را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد، هرچند برخی از انواع آن در گروه‌های سنی خاصی شایع‌تر هستند.

علت به وجود آمدن اگزما

اگزما یک بیماری پیچیده و چندعاملی است، به این معنا که تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی مختلفی قرار دارد. اختلال در سیستم ایمنی هم می‌تواند در به وجود آمدن اگزما نقش داشته باشد. علت دقیق آن بسته به نوع اگزما متفاوت است، اما برخی دلایل رایج را در ادامه برایتان نام می‌بریم.

عوامل ژنتیکی و وراثتی اگزما

اگزما دارای یک مؤلفه ژنتیکی و ارثی قوی است. ژن‌های متعددی در بروز این بیماری نقش دارند. به همین دلیل خیلی اوقات این بیماری در میان اعضای یک خانواده دیده می‌شود.

نقش استرس در اگزما

استرس یک عامل تشدیدکننده اگزما و بیماری‌های پوستی است، زیرا می‌تواند سیستم ایمنی و سد پوستی را مختل کند. استرس سلامت پوست را مختل کرده و توانایی اپیدرم برای بازسازی پوست را کاهش می‌دهد. این امر باعث ریزش سریع‌تر سلول‌های قرنوسیت و کاهش انسجام لایه محافظ پوست خواهد شد و در نتیجه، نفوذپذیری سد پوستی را افزایش می‌دهد.

عوامل محیطی مؤثر بر اگزما

در چهار دهه گذشته، شیوع درماتیت در میان مردم جهان افزایش یافته است. این افزایش تنها با عوامل ژنتیکی قابل توضیح نیست و تغییرات محیطی نیز در آن نقش دارند، از جمله:

• رعایت بیش از حد بهداشت که منجر به تحریک کمتر سیستم ایمنی در کودکان می‌شود.
• شست‌وشوی بیش از حد پوست
• خانه‌هایی که بیش‌ازحد عایق شده‌اند اما تهویه نامناسبی دارند؛ در نتیجه محیط مناسبی برای رشد میکروب‌ها فراهم می‌کنند.
• افزایش تعداد حیوانات خانگی
• شروع زودهنگام غذا در نوزادان
• افزایش قرار گرفتن در معرض آلودگی‌های شهری و دود سیگار
• بارداری در سنین بالاتر
• مواد محرک و شیمیایی (مواد محرکی مثل صابون‌ها، شوینده‌ها و حتی برخی لوازم آرایشی).
• شرایط آب و هوایی نامناسب، مثل هوای خیلی سرد و خشک یا تغییرات فصلی.
• استحمام بیش از حد یا با آب داغ و استفاده از محصولات پاک‌کننده خشن می‌تواند باعث خشکی پوست و تحریک اگزما شود، به‌ویژه در صورت و دست‌ها.

درمان اگزما چگونه است؟

علائم و شدت اگزما می‌تواند برای هرکسی متفاوت باشد، بنابراین نمی‌توان برای همه افراد درمان یکسانی را در نظر گرفت و تجویز کرد؛ اما به طور کلی موارد زیر برای کمک به کنترل اگزما توصیه می‌شود:

• یک روال منظم حمام کردن با شوینده‌های مناسب برای خود بچینید و به آن پایبند باشید (انتخاب شوینده‌‌های داخل حمام و رعایت بهداشت مهم است)
• محرک‌های اگزما را بشناسید و تا جایی که می توانید از آنها اجتناب کنید.
• پوست خود را با کرم و پمادهایی که پزشک توصیه کرده، مرطوب نگه‌دارید.

داروهای رایج برای درمان اگزما

اگزمای شما چه خفیف باشد، چه شدید، مراقب اصلی شامل حمام کردن با یک پاک کننده ملایم و مرطوب کردن مکرر پوست برای کمک به ترمیم سد پوستی است. بهتر است در انتخاب شوینده و مرطوب کننده از پزشک یا داروساز کمک بگیرید. البته علاوه بر این اصول، داروهای درمانی مختلفی نیز وجود دارد، از جمله:

• داروهای بدون نسخه مانند هیدروکورتیزون
• داروهای تجویزی موضعی که روی پوست بمالید.
• داروهای تجویزی که به صورت تزریقی تجویز می‌شوند.
• داروهای تجویزی خوراکی که به صورت خوراکی و به شکل قرص مصرف می شوند.
• آنتی‌بیوتیک‌ها که در صورت بروز عفونت، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک خوراکی تجویز کند.
• فتوتراپی که تجویز می‌شود و نوعی درمان با اشعه ماوراء بنفش است.

نکات مراقبتی برای مدیریت اگزما

پزشکان از چیزی که اگزما را تشدید می‌کند به عنوان «محرک» یاد می‌کنند؛ مهم است بفهمید چه چیزی پوست شما را آزار می دهد تا از آن‌ها اجتناب کنید؛ اما برخی از محرک‌های رایج اگزما عبارتند از:

• لباس خشن و زبر
• عرق
• رطوبت
• تغییر دما
• روتین‌های سخت و عجیب پوستی
• محصولات عطری (مثل دستمال کاغذی یا کرم‌های عطری)
• استرس

اهمیت کنترل استرس در درمان اگزما

استرس یک محرک شناخته شده برای تشدید اگزما است. هنگامی که تحت استرس هستید، بدن‌تان کورتیزول ترشح می‌کند، هورمونی که می‌تواند مستقیماً در اختلال عملکرد سد پوستی، التهاب نامنظم و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ها نقش داشته باشد. این امر منجر به تشدید علائم و تشدید اگزما خواهد شد.

اهمیت تغذیه در درمان اگزما

نکته مهمی که درباره تغذیه و درمان اگزما وجود دارد، این است که گاهی اوقات شما یک آلرژی غذایی دارید و منجر به بروز علائم پوستی می‌شود و با اگزما اشتباه گرفته می‌شود، یا حتی با اگزما هم‌پوشانی پیدا می‌کند. از آنجاکه برخی حساسیت‌های غذایی می‌توانند سیستم ایمنی را تحریک کنند، اگزما هم تشدید می‌شود.

البته این مورد برای همه افراد مبتلا به اگزما صدق نمی‌کند. به همین دلیل مهم است که با پزشک خود صحبت کنید و علائم خود را زیر نظر بگیرید تا ببینید آیا پرهیز از برخی غذاها بر روی اگزما تأثیر می گذارد یا خیر.

اهمیت ورزش در درمان اگزما

ورزش می‌تواند به سه دلیل (کاهش استرس، بهبود گردش خون و تقویت سیستم ایمنی) تأثیرات مثبتی بر کنترل و بهبود اگزما داشته باشد، اما در برخی شرایط نیز ممکن است باعث تشدید علائم شود.

خیلی اوقات ورزش یک چالش برای افراد مبتلا به اگزمای شدید است، چراکه تعریق زیاد پوست را تحریک کرده و باعث خارش یا التهاب بیشتر می‌شود. همچنین اگر پس از ورزش دوش نگیرید و پوست را مرطوب نکنید، ممکن است پوست خشک‌تر و حساس‌تر شود. نکته مهم دیگر استفاده از لباس مناسب حین ورزش است، حتما باید لباس آزاد و گشاد از جنس الیاف طبیعی به تن داشته باشید که پوست تحریک نشود. نکاتی برای ورزش بدون تحریک اگزما:

• انتخاب لباس مناسب: لباس‌های نخی و گشاد برای انجام ورزش بپوشید که عرق را جذب کنند و باعث تحریک پوست نشوند.
• اجتناب از تعریق زیاد: در محیط‌های خنک ورزش کنید و در صورت تعریق زیاد، پوست خود را با آب ولرم بشویید و مرطوب‌کننده بزنید.
• نوشیدن آب کافی: کم‌آبی بدن می‌تواند باعث خشکی پوست و بدتر شدن علائم اگزما شود.
• اجتناب از ورزش در هوای خیلی گرم یا خشک: ورزش در هوای خیلی گرم و خشک ممکن است پوست را بیشتر تحریک کند و علائم اگزما در بدن ایجاد شود.
• استفاده از مرطوب‌کننده قبل و بعد از ورزش: استفاده از کرم‌های مناسب برای ورزش، از خشکی و تحریک پوست جلوگیری می‌کند.

اهمیت خواب کافی در درمان اگزما

از آنجاکه کمبود خواب می‌تواند باعث ترشح بیشتر هورمون کورتیزول شود، در کنترل علائم اگزما موثر است. هنگام خواب، بدن فرآیند ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده را انجام می‌دهد. خواب کافی به بهبود زخم‌ها، کاهش خشکی و حفظ سلامت پوست کمک می‌کند.

توصیه می‌کنیم قبل از خواب با کرم‌های مرطوب‌کننده بدون عطر و مواد تحریک‌کننده پوست خود را مرطوب کنید تا از خشکی و خارش پوست جلوگیری کنید. هنگام خواب لباس‌های تنگ یا از جنس مواد مصنوعی نپوشید چراکه می‌توانند باعث تحریک پوست شوند.

اگر هوای اتاق خشک است، (به خصوص در مناطق کویری) از دستگاه بخور استفاده کنید که به حفظ رطوبت پوست کمک کند.

سوالات متداول

سخن پایانی

اگزما نوعی بیماری پوستی است که باعث التهاب، قرمزی و خارش پوست می‌شود. این بیماری به دلایل مختلفی مثل ژنتیک، استرس و آلودگی به وجود می‌آید. راهکارهای مختلفی برای کنترل و درمان اگزما وجود دارد. در این مطلب ابتدا اگزما را تعریف کردیم و سپس از دلایل به وجود امدن ان گفتیم و راهکارهای مختلفی برای درمان اگزما معرفی کردیم.

منابع: dexeryl– nationaleczema– mayoclinic